Διάλειμμα για Καφέ

Category: Υγεία
dialeimma gia kafe

Μπορείς να ζήσεις χωρίς καφέ; Πρέπει να τον κόψεις τελείως για να δεις τις πραγματικές επιδράσεις στον οργανισμό σου.

Tο κεφάλι μου μοιάζει να ζυγίζει όσο και τα αμόνια, τα οποία θαρρείς πως χτυπούν μέσα του και μου δημιουργούν φριχτό πονοκέφαλο. Πρέπει να παλέψω, όμως, να φανώ δυνατός. Εχω βαλθεί να σπάσω τα δεσμά μου. Είμαι πολύ καιρό σκλάβος της καφεΐνης. Ξεκίνησα με ένα μικρό φλιτζάνι ελληνικό κάθε 2-3 ημέρες, το έκανα καθημερινό, μετά το εμπλούτισα και με 1-2 ποτηράκια γαλλικού κι έφτασα να πίνω 3 εσπρέσο, 5 γαλλικούς, έναν διπλό ελληνικό κι έναν καπουτσίνο – για να μην αναφέρω τα 2-3 κουτάκια αναψυκτικών, που έφταναν τα επίπεδα καφεΐνης μου στο μαύρο (του κατακαθιού).

«Αν έχεις αναπτύξει εθισμό στην καφεΐνη, πρέπει να προσπαθήσεις να απομακρυνθείς από αυτή μέχρι να ξαναγίνεις αρκετά “αγνός’”. Τότε μπορείς να ξαναγυρίσεις σε αυτή σε κάποιο αθλητικό γεγονός που θέλεις να ανεβάσεις την απόδοσή σου. Τότε μία δόση και μόνο θα προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη αύξηση στην απόδοσή σου» λέει ο διευθυντής της καρδιολογικής κλινικής του «Ερρίκος Ντυνάν», Σταμάτης Σταματελόπουλος. Αυτό είναι και το σχέδιο.

Αυτήν τη στιγμή νιώθω σαν junkie -είναι η πρώτη μέρα στέρησης- και λαχταράω σαν τρελός καφεΐνη. Τι είναι αυτό που με τραβάει όμως προς μία καυτή, αχνιστή κούπα; Μέχρι πριν από 23 χρόνια, οι επιστήμονες πίστευαν πως η καφεΐνη ήταν εγκεφαλικό διεγερτικό. Τότε, το 1982 για την ακρίβεια, ερευνητές ανακάλυψαν κατά τύχη κάτι που θα άλλαζε εντελώς τις θεωρίες για τον καφέ. Η μοριακή δομή είναι όμοια με αυτήν της αδενοσίνης, ουσίας που αποτρέπει τις χημικές αντιδράσεις του εγκεφάλου κι εντοπίζεται σε πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων.

Διεγερτική επιστήμη

«Οι έρευνες αποδεικνύουν ότι η αδενοσίνη μπορεί να είναι το χημικό που προκαλεί ύπνο» έλεγε ο Tom McLellan, επιστήμονας στο Defence Research and Development Canada στο Τορόντο. «Οταν οι άνθρωποι χρειάζονται ύπνο, τα επίπεδα αδενοσίνης είναι υψηλά, γεγονός που κάνει τον εγκέφαλο να θέλει να “κατεβάσει το διακόπτη”». Οσο περισσότερο μένεις ξύπνιος τόσο περισσότερη αδενοσίνη συγκεντρώνεται στον εγκέφαλό σου. Στη συνέχεια, η αυξανόμενη συγκέντρωση επιβαρύνει τους υποδοχείς αδενοσίνης καταπιέζοντας τη δραστηριότητα του νευρικού συστήματος, με αποτέλεσμα να νιώθεις πολύ εξουθενωμένος.

Με τρόπους που δεν έχουν ακόμη κατανοηθεί, το να κοιμάσαι αρκετά καθαρίζει τα χημικά από τον οργανισμό σου επιτρέποντάς σου να αρχίσεις την επόμενη μέρα εντελώς ανανεωμένος κι έχοντας καλύψει πλήρως το κενό του ύπνου σου. Η καφεΐνη ωστόσο μπλοκάρει την αδενοσίνη «κλειδώνοντας» στην ουσία τους υποδοχείς προτού φτάσει σε αυτούς. Σίγουρα οι φανατικοί της καφεΐνης δεν μπορούν να συνεχίσουν να το κάνουν αυτό στον εαυτό τους μέρα παρά μέρα χωρίς να πληρώσουν κάποιο τίμημα, αλλά ίσως κι όχι. Πρόσφατη έρευνα στο New England Journal of Medicine κατέληξε στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση καφεΐνης δεν είχε καμία επίδραση στις περιπτώσεις καρδιακών παθήσεων ή εγκεφαλικών. Επίσης, νορβηγική έρευνα σε 15.000 ανθρώπους δεν βρήκε κανένα συσχετισμό μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και του καρκίνου ή κάποιας άλλης ασθένειας.

Στην πραγματικότητα, όπως ανακοίνωσε και η American Chemical Society τον Αύγουστο, ο καφές είναι πλούσιος σε αντικαρκινικούς παράγοντες και προσφέρει περισσότερα αντιοξειδωτικά από τα μούρα, τα μήλα ή τις ντομάτες. Επίσης, πρόσφατα ερευνητές του πανεπιστημίου Harvard συνέδεσαν την παρουσία της καφεΐνης στον οργανισμό με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαβήτη τύπου ΙΙ.

Τονώνοντας μυαλό και σώμα

Η πλέον περιβόητη επίδραση της καφεΐνης -από όλες τις θρυλούμενες παρενέργειές της στον ανθρώπινο οργανισμό- είναι η ικανότητά της να προσφέρει βραχυπρόθεσμη εγκεφαλική όξυνση. «Αυτό που έχει αποδειχτεί κατά καιρούς είναι πως η καφεΐνη έχει δραματικά αποτελέσματα επαγρύπνησης, αλλά όσο κινείσαι σε πιο περίπλοκες λειτουργίες, όπως η λήψη αποφάσεων, δεν φαίνεται να έχει καμία επίδραση» αναφέρει ο κ. Σταματελόπουλος. Παρ’ όλα αυτά, μελέτες δείχνουν εδώ και χρόνια πως η καφεΐνη έχει ενισχυτικά αποτελέσματα σε αθλητικές δραστηριότητες. Το πρώτο και σημαντικότερο από αυτά μοιάζει να είναι η βελτίωση της απόδοσης.

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Journal of Applied Physiology το 2002, ο McLellan και οι συνάδελφοί του ανακάλυψαν πως ο χρόνος που χρειάζονταν οι ποδηλάτες για να φτάσουν σε επίπεδα εξουθένωσης ήταν πολύ μεγαλύτερος σε αυτούς που είχαν λάβει καφεΐνη σε σχέση με όσους είχαν πάρει ένα placebo. Κυρίως, όμως, αυτό το πλεονέκτημα ήταν μεγαλύτερο σε όσους δεν έπαιρναν καφεΐνη τακτικά. «Ολοένα και περισσότερο μοιάζει πως η καφεΐνη λειτουργεί ως κίνητρο στον εγκέφαλο. Επηρεάζει την αντίληψή σου περί προσπάθειας και σε κάνει να νιώθεις όσο σκληρά θα ένιωθες κάποια άλλη στιγμή». Στην πιο πρόσφατη έρευνα του McLellan, ποσότητα καφεΐνης ίση με αυτή δύο φλιτζανιών ήταν αρκετή για να προσφέρει σημαντική αύξηση στη διάρκεια της άσκησης μέχρι την εξουθένωση του οργανισμού, αλλά επιπλέον δόση δεν είχε κανένα αποτέλεσμα.

Κι ενώ ο καφές έχει γίνει γνωστός για τους γαστρεντερικούς πόνους που προκαλεί, η έρευνα αποκάλυψε κάτι που θεωρεί πως είναι το τέλειο σύστημα μεταφοράς: τσίχλα καφεΐνης (Penguin Caffeinated Energy Gum, 25 γραμμάρια). «Είναι ο πιο γρήγορος τρόπος. Η συγκέντρωση φτάνει στην κορύφωσή της σε 5-10 λεπτά και δεν έχει κανένα από τα γνωστά στομαχικά συμπτώματα».

Τρέχοντας μπροστά

Ακριβώς τρεις εβδομάδες από το τελευταίο μου φλιτζάνι καφέ και ο οργανισμός μου είναι προφανώς «αποκαφεΐνοποιημένος». Οι πονοκέφαλοι και η υπνηλία που με μάστιζαν τις πρώτες πέντε μέρες της αποχής έχουν εξαφανιστεί. Πνίγω ένα χασμουρητό. Σε μισή ώρα θα μετράω τα πρώτα πλακάκια των 460 μέτρων ελεύθερου, της πρώτης από τις δοκιμασίες του τριήμερου κολυμβητικού gala στο οποίο λαμβάνω μέρος. Στο ζέσταμα του αγώνα σπάω το προσωπικό μου ρεκόρ βάζοντας ένα και μόνο κομμάτι τσίχλας στο στόμα μου. Πέντε λεπτά πριν από τον αγώνα μασάω το δεύτερο κομμάτι προσφέροντας στον οργανισμό μου ποσότητα καφεΐνης όσο μίας ολόκληρης κούπας καφέ. Το αποτέλεσμα είναι απολαυστικό: εκρήγνυμαι από τα πρώτα μέτρα και κερδίζω το πρώτο αγώνισμα (με 27 δευτερόλεπτα διαφορά). Υποπτευόμενος πως επρόκειτο για καθαρή τύχη, επαναλαμβάνω την ίδια «μυσταγωγία» με την «καφεϊνοτσίχλα» πριν από κάθε μου αγώνισμα και τις επόμενες δύο μέρες. Τα κερδίζω όλα εύκολα πετυχαίνοντας χρόνους κοντά στα ρεκόρ της ζωής μου.

Βέβαια, αυτή η επιτυχία δεν ήρθε χωρίς κόπο. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, το 48ωρο που ακολούθησε τους αγώνες μου ήταν σχεδόν αδύνατο να κοιμηθώ μετρώντας κατά μέσο όρο 3-4 ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Από εδώ και πέρα σχεδιάζω να κρατήσω την κατανάλωση καφεΐνης σε πολύ συντηρητικά επίπεδα κρατώντας στιγμιαίες πολυτέλειες μόνο για εκείνες τις περιπτώσεις που η ώθηση είναι όντως απαραίτητη.

Share:

Δείτε Επίσης:

Μενού