 |
Αντιμετώπισέ την πριν σου καταστρέψει τη ζωή.
Tην εποχή που η λέξη πρόσληψη ήταν ακόμη μόδα κι όχι μακρινή ανάμνηση είχαμε προσλάβει σε μία μεγάλη εταιρεία έναν νέο τύπο στο τμήμα με τα νούμερα. Εμοιαζε περίφημος. Καλό βιογραφικό (παρότι καθεμία από τις δουλειές του έως τότε κρατούσε το πολύ δύο χρόνια) κι ένα ΜΒΑ από ένα αξιοπρεπέστατο ίδρυμα για επαγγελματίες που θέλουν εξειδίκευση. Το κοστούμι του ήταν, όμως, αυτό που έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση. Ωραίο ύφασμα. Οχι πολύ λαμπερό. Το καλό μάλιστα με αυτόν τον τύπο ήταν πως είχε καταφέρει να το φορέσει χωρίς γραβάτα, αλλά να μοιάζει πολύ καλύτερος από όλους τους υπόλοιπους αναλυτές και λογιστοτέτοιους -όπως τους αποκαλούσε το αφεντικό- που είδαμε εκείνον τον καιρό. Γι’ αυτό και όλοι μας τον συμπαθήσαμε απ’ την πρώτη στιγμή.
Ολα αυτά όμως μέχρι την ώρα που ήρθε το πρώτο υπολογιστικό φύλλο από το e-mail του. Εμοιαζε όμορφο, καλοδουλεμένο, αλλά τα νούμερα ήταν πολύ περίεργα. Εκεί που θα έπρεπε να υπάρχουν 3 εκατομμύρια, ξαφνικά έβλεπες 7 εκατομμύρια. Αριθμοί όπως το 1,54 έγιναν 5,14. Κι αυτή είναι τεράστια διαφορά. Ευτυχώς, ο προϊστάμενός του με ρώτησε τι καταλάβαινα από όλο αυτό, πριν τον φωνάξει για τα πρώτα «καντήλια». Επιλήφθηκα του θέματος και φώναξα τον μοδάτο λογιστή για να του μιλήσω πριν από τους άλλους. «Βαγγέλη» του είπα όσο πιο ευγενικά μπορούσα. «Αυτή η κατάσταση είναι σκατά. Τι συμβαίνει;». «Ξέρετε» μου απάντησε «είμαι δυσλεκτικός». Κι έτσι ακριβώς συνέβαινε. Ο Βαγγέλης είχε δυσλεξία. Δεν υπήρχε κάτι που μπορούσαμε να κάνουμε γι’ αυτό. Ανέλαβε μία δουλειά που χρειαζόταν απόλυτη ικανότητα γραφής και ανάγνωσης και μέσα σε λίγες εβδομάδες θα μπορούσε να καταστρέψει μία ολόκληρη εταιρεία, ακριβώς επειδή δεν την είχε.
Οταν η ανικανότητα εμφανιστεί δυναμικά, πρέπει να δράσεις, είτε εξουδετερώνοντάς την είτε βρίσκοντας έναν τρόπο να σώσεις την καριέρα του τύπου. Αλλά πώς εντοπίζεις το πρόβλημα; Εχω μάθει πια να αναγνωρίζω έξι είδη επιτυχημένων ανίκανων, όλοι από τους οποίους χρησιμοποιούν έξυπνες στρατηγικές για να καλύψουν την απόλυτη απουσία ικανότητάς τους. Δες λοιπόν κι εσύ πώς θα βρεις πόσοι τέτοιοι υπάρχουν κοντά σου.
Ο σαγηνευτής
Αυτός ο τύπος εντυπωσιάζει τους πάντες με τα λαμπερά παπούτσια του και τις γνώσεις του. Ντύνεται πολύ καλά και μοιάζει να ξέρει τι κάνει. Εσύ δεν θα μάθεις πως όλα είναι μια απάτη, μέχρι τη στιγμή που θα πρέπει να δείξει το έργο που αναλογεί στη θέση του. Μόνο που τότε θα είναι ήδη αργά. Οταν ήμουν νεότερος, είχα έναν τέτοιο τύπο, τον Γιάννη, σε μία θέση, ανάλογη με τη δική μου. Το αφεντικό με γούσταρε πολύ και με αποκαλούσε ταλέντο, αλλά οι διευθυντές άρχισαν να αποκτούν πολύ περισσότερη «πίστη» σε αυτόν τον τύπο όσο περνούσε ο καιρός, παρότι κανείς δεν μπορούσε να πει πως είχε κάποια σημαντική αξία. Απλώς είχε μία καλοχτενισμένη φράντζα απ’ το πρωί έως το βράδυ, παπούτσια που έδειχναν «σοβαρό» επαγγελματία και ύφος χωριάτη γαμπρού, που ζητεί το χέρι της κόρης του «τσιφλικά» της περιοχής. Δεν μιλούσε πολύ, αλλά όταν το έκανε, κάτι περίεργο ακουγόταν συνήθως. Για καιρό δούλευε μαζί με ένα από τα λαμόγια της εταιρείας και οι περισσότεροι πίστευαν πως αυτός ήταν «το μυαλό» της παρέας. Οσο καιρό δεν μιλούσε και δούλευε με «συνέταιρο» στην εταιρεία, όλοι είχαν να λένε τα καλύτερα. Οταν όμως άρχισε να μιλάει, και κυρίως όταν ξέμεινε μόνος του να κάνει τη δουλειά του, όλοι κατάλαβαν με τι είχαν να κάνουν. Το κρίμα για τον ίδιο είναι πως, όταν το αφεντικό ρώτησε μια φορά σε μια σύσκεψη έναν από τους διευθυντές «ο Γιάννης δεν έχει ιδέα απ’ αυτήν τη δουλειά τελικά, έτσι δεν είναι;», ο διευθυντής το μόνο που είχε να πει ήταν «εγώ ήθελα να σου το πω από καιρό».
Εντόπισέ τον: Κοίτα για αέρα, καλογυαλισμένα παπούτσια και περιποιημένα μαλλιά. Η στρατηγική μπορεί εύκολα να εκτελεστεί από σαγηνευτές, που έχουν την οικονομική δυνατότητα για καλά κοστούμια ή ακόμα και ράφτη.
Αντιμετώπισέ τον: Ο Γιάννης δεν έκανε και πολλά, εκτός από το να πηγαίνει σε εκπαιδεύσεις νέων στελεχών πωλήσεων και να φροντίζει να υπάρχει καλό κλίμα στις συναντήσεις με τους διευθυντές. Αλλά όταν ήταν εκεί έξω, ήταν καλός. Ηταν αυθεντία στο να εντοπίζει όσους χρειάζονταν λίγο «σπρώξιμο» για να μπουν στην ομάδα κι όσους ένιωθαν «έξω απ’ τα νερά» τους σε τέτοιες συναντήσεις. Αν συνέχιζε να δουλεύει τόσο καλά και με τόση ένταση για καιρό, αρκετά γρήγορα θα ανέβαινε στην ιεραρχία, έστω και σε ένα τμήμα που δεν φανταζόταν ποτέ. Οταν δεις ένα αξιοποιήσιμο ταλέντο σε κάποιον, πρέπει να το ενεργοποιήσεις αμέσως, να κερδίσεις από αυτό.
Ο Τζόκερ
Αυτός είναι ο τύπος που δεν μπορείς να φανταστείς τη ζωή στο γραφείο χωρίς αυτόν. Δένει γρήγορα με την παρέα και κερδίζει την καρδιά σου με τα έξυπνα σχόλιά του. Τα προβλήματα αρχίζουν όταν ανεβαίνουν στην επιφάνεια ζητήματα ουσίας. Τότε γίνεται αρκετά ξεκάθαρο ότι πολύ απλά γοητεύθηκες τόσο πολύ, που δεν πρόσεξες την έλλειψη βάθους του.
Εντόπισέ τον: Ολοι τον συμπαθούν. Κανείς δεν τον βλέπει ανταγωνιστικά. Και οι άνθρωποι θέλουν να τον έχουν γύρω τους ακόμα κι αν δεν κάνει κάτι. Αυτό είναι ένα καλό πράγμα. Επειδή βασικά δεν μπορεί να κάνει και πολλά, μπορεί;
Αντιμετώπισέ τον: Οπως όλοι ξέρουμε, υπάρχουν στιγμές που οι άνθρωποι δεν σηκώνουν αστεία. Το να πετάς εξυπνακίστικα σχόλια σε ένα κατά τα άλλα απολύτως σοβαρό γραφείο συσκέψεων είναι μία πολύ αξιόπιστη απόδειξη είτε μιας χρονικής ανικανότητας να συγχρονιστείς με το περιβάλλον σου είτε ενός πολύ μεγαλύτερου προβλήματος. Οπως και να ‘χει, αυτοί οι τύποι πρέπει να μένουν εκτός των σημαντικών συσκέψεων. Απλώς, δεν τις καταλαβαίνουν. Ακόμα ένα ρίσκο με το χιούμορ: μπορεί να δώσει λάθος μηνύματα ανικανότητας ακόμα κι όταν δεν υπάρχει τέτοια. Μικρό παιδί ακόμη, όταν έτρεχα με φακέλους και δεκάδες χαρτιά στα χέρια τους διαδρόμους, προσπαθώντας να τα κάνω όλα μαζί και γρήγορα, μπήκα σε μια σύσκεψη με το μεγάλο αφεντικό, έτοιμος να υπερασπιστώ τις ιδέες μου για έναν νέο τίτλο. Ολοι οι υπόλοιποι ήταν ήδη στο γραφείο, είχαν ανταλλάξει απόψεις και ήξεραν πού θα πάει η κουβέντα. Οταν λοιπόν μπήκα τελευταίος στο γραφείο κι όλοι αμίλητοι και αγέλαστοι με κοιτούσαν να βγάζω χαρτιά, το αφεντικό με κοίταξε και είπε: «Εντάξει, τουλάχιστον ο Πέτρος έφερε τα χαρτιά του. Εσείς οι υπόλοιποι άχρηστοι, τι θα μου πείτε;» και ξέσπασαν όλοι σε γέλια. Για όποιους δεν το κατάλαβαν, αυτή η υποδοχή δεν ήταν ό,τι περίμενα και η ιδέα που πέρασε δεν ήταν η δική μου.
Ο γκρινιάρης
Κάποιοι άνθρωποι είναι τόσο κακοί που δεν θέλεις να μπλέξεις μαζί τους. Η κακία είναι ο αμυντικός μηχανισμός τους – ο τρόπος τους να αποκρύψουν το γεγονός πως είναι άσχετοι. Ισως αυτός ο τύπος να εισέβαλε σε μια ανοιχτή σύσκεψη, αλλά προσπάθησε να το σημειώσεις αυτό μπροστά του και -μπαμ- είσαι παρελθόν. Είναι τόσο φριχτά δυσάρεστος όταν τον προκαλέσουν, που στα αλήθεια δεν αξίζει. Απλώς δίνεις τα πράγματα που αυτός δεν μπορεί να κάνει σε κάποιον άλλο και προχωράς. Πιθανότατα θα τον απολύσεις μια μέρα, αλλά η ιδέα τού να κάνεις κάτι τέτοιο, πραγματικά σε κάνει να νιώθεις άσχημα. Και το αφήνεις. Κι έχει κερδίσει.
Εντόπισέ τον: Εμφανίζει τη σάπια προσωπικότητά του κάθε μέρα κι έτσι η έλλειψη ικανοτήτων του δεν παρατηρείται ποτέ. Είναι μάλιστα πιθανό, αν το αφεντικό του μαγαζιού είναι το ίδιο κακό με αυτόν, η προσωπικότητά του να μπει στο μάτι του αφεντικού και ο «σκατοχαρακτήρας» να γίνει το δεξί χέρι του.
Αντιμετώπισέ τον: Εχε υπομονή. Ολοι μισούν αυτούς τους ανθρώπους. Η ανικανότητά τους, αργά ή γρήγορα, γίνεται ευρέως γνωστή. Οι άνθρωποι απλώς περιμένουν από αυτούς να αποτύχουν και όταν αυτό γίνεται, πέφτουν επάνω τους όπως οι Ερινύες στον Ορφέα. Το βλέπεις στις ειδήσεις κάθε μέρα. Δεν θα σου πω ονόματα, γιατί όλοι ξέρουμε τέτοιους ανθρώπους γύρω μας. Ηταν στην κορυφή του κόσμου. Τα σκάτωσαν μόνο για μία στιγμή. Και μετά κάθε άνθρωπος που είχε βρεθεί στο δρόμο τους, γύρω τους, κοντά τους, άρχισε να τους επιτίθεται. Κανείς δεν ένιωσε άσχημα γι’ αυτούς, έτσι δεν είναι; Γιατί να νιώσουν έτσι, δηλαδή;
Ο εγκεφαλικός
Είναι τόσο έξυπνος! Γι’ αυτό αναρωτιέσαι πώς μπορεί να κάνει λάθος τόσο πολλές φορές. Εχει πίνακες, και charts, και υπολογιστικά φύλλα, και παρουσιάσεις, και ξέρει τα πάντα για το Powerpoint, και χρησιμοποιεί λέξεις όπως «μόχλευση» και «διαμεσολαβητής», και τις περισσότερες φορές δεν ξέρεις καν για τι πράγμα μιλάει. Τι καταπληκτικός διαχειριστής. Εκτός από το γεγονός πως καθετί που πιάνει στα χέρια του καταλήγει τόσο χάλια και κακό, που μοιάζει με απολίθωμα από την εποχή των δεινοσαύρων. Οι ικανότητές του στην επίλυση προβλημάτων απλώς δεν υπάρχουν. Είναι βαρετός και μπορεί να κάνει τους άλλους ανθρώπους να νιώθουν ηλίθιοι, τη στιγμή που δεν είναι και τόσο έξυπνος ούτε ο ίδιος. Ο μεγαλύτερος φόβος αυτού του ανθρώπου είναι πως κάποιος που ξέρει τι να κάνει, μια μέρα θα μπει στο ίδιο δωμάτιο με αυτόν.
Εντόπισέ τον: Δυστυχώς, ο εγκεφαλικός βρίσκεται με καλή παρέα, όπως θα έχεις καταλάβει από έναν σεβαστό αριθμό ανθρώπων με ΜΒΑ, που δεν μπορούν να πουλήσουν ούτε τροφή σε ναυαγό σε όλα τα γραφεία του κόσμου. Τα προβλήματα εμφανίζονται σε εκείνους που πρέπει να κάνουν την πραγματική δουλειά σε μια εταιρεία που έχει έναν τέτοιο στην κορυφή ή, ακόμα χειρότερα, πάρα πολλούς σε διάφορα τμήματα. Τότε το «μαγαζί» γίνεται υπεραναλυτικό και προβληματικό. Υπάρχουν πάρα πολλά meetings και πάρα πολλές Powerpoint παρουσιάσεις. Ολα καθυστερούν. Πάρα πολλοί ανταγωνιστικοί μη αποτελεσματικοί τύποι, αργά ή γρήγορα, καταστρέφουν το σύστημα.
Αντιμετώπισέ τον: Τα καλά νέα είναι πως αυτοί οι τύποι βρίσκονται κάποια στιγμή μέχρι το λαιμό στα σκατά. Μια ματιά στην παγκόσμια οικονομική κοινότητα αρκεί. Καθώς τους δείχνεις την πόρτα, μπες μέσα κι άρχισε να αναιρείς κάθε εντολή και κάθε απόφαση που πήραν αυτοί οι τύποι.
Ο απασχολημένος αρουραίοςΑυτός εδώ είναι τόσο απασχολημένος, που είναι εντελώς αναποτελεσματικός. Ξεχασιάρης; Ανακριβής; Αναξιόπιστος; Ολα τα παραπάνω. Ισως να τα κατάφερνε καλύτερα αν κατέβαζε λίγο το ρυθμό του, αλλά είναι… τόσο… υπερβολικά… απασχολημένος. Εχεις ένα πρόβλημα με αυτό το έγγραφο; Λυπάται πολύ. Θα σου το στείλει αργότερα. Εχασε ένα μίτινγκ, έτσι δεν είναι; Σου κάνει εντύπωση; Πρέπει να είναι σε έξι μέρη την ίδια στιγμή! Πώς να κριτικάρεις αυτόν τον τύπο; Είναι προφανώς πολύ πιο παραγωγικός από οποιονδήποτε άλλο!
Εντόπισέ τον: Τύποι σαν κι αυτόν επιβιώνουν, επειδή κανείς ποτέ δεν ξέρει τι κάνουν στην πραγματικότητα ή πού βρίσκονται. Ετσι μπορεί να είσαι τεμπέλης και πουθενά συγκεκριμένα αν κινείσαι αρκετά γρήγορα. Ψάξε για υπερβολική παραγωγικότητα με μηδέν αποτέλεσμα να εμφανίζεται κάπου.
Αντιμετώπισέ τον: Εγκλώβισέ τον με ένα project, όπου έχει συγκεκριμένη ευθύνη, από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει. Τότε έχει καταστραφεί. Μέχρι τότε, ο αρουραίος δεν είναι καθόλου κακός, σε μικρά, ρηχά πράγματα που παίρνουν μία ωρίτσα για να γίνουν.
Ο δεινόσαυρος
Καημένε τύπε. Κάποτε ήταν πολύ ζωντανός, έτρεχε, έκανε πράγματα. Αλλά τώρα; Απλώς κάθεται στο γραφείο του την περισσότερη ώρα κοιτώντας έξω απ’ το παράθυρο. Με κάποιον τρόπο επιβίωσε από κάθε απόλυση και περικοπή μέχρι τώρα. Πώς; Πώς γίνεται τόσοι διευθυντές να έχουν χάσει τη δουλειά τους και κανείς τους να μην έχει πάρει χαμπάρι αυτόν τον τύπο; Ααααα, σωστά! Γιατί αυτός είναι το αφεντικό. Μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, μέχρι και συμπεριλαμβανομένου του τίποτα.
Εντόπισέ τον: Ψάξε για σημάδια μέθης, αισθήματος παράνοιας και ανικανοποίητου, και ίσως πάρα πολλές κατοικίες. Οσο περνάει ο καιρός στηρίζεται ολοένα και περισσότερο στους ανθρώπους που πραγματικά δουλεύουν γύρω του. Κι αυτό παρουσιάζει καταπληκτικές ευκαιρίες για τους υφισταμένους του. Κι ελπίζω πραγματικά ένας από αυτούς να είσαι κι εσύ.
Αντιμετώπισέ τον: Ακριβώς, σε σένα μιλάω. Η ανικανότητα κάθε ανθρώπου γύρω σου είναι το δικό σου εισιτήριο στην επιτυχία. Μην παραπονιέσαι για την ανικανότητά τους. Κολύμπα μέσα της και βρες τη δική σου ενώ κινείσαι προς την κορυφή. Γιατί, εσύ τι είσαι; Τέλειος;
