Αυτές οι απλές στρατηγικές θα διασφαλίσουν ότι θα βγάζεις λεφτά ό,τι κι αν συμβεί στην παρούσα δουλειά σου.
Εχουμε 2010. Η οικονομία πάει από το κακό στο χειρότερο. Εσύ έχεις εναλλακτικό σχέδιο για το πιο σημαντικό απόκτημά σου -πέρα από την υγεία σου-, το εισόδημά σου; Μπορεί να είσαι κι εσύ ένας από αυτούς τους ανθρώπους που τρέχουν σε συνεντεύξεις. Και να μην είσαι, σίγουρα ξέρεις κάποιον που είναι. «Το να ζεις σήμερα σημαίνει ότι δεν απέχεις πολύ από μία κρίση στην καριέρα σου» σου λέει ο Aλαίν ντε Μποττόν, συγγραφέας του «Οι χαρές και τα δεινά της εργασίας» (Εκδ.: Πατάκη)
Η απάντησή σου σε ενδεχόμενη απόλυση θα είναι μάλλον αυτή που ακολουθούν οι περισσότεροι: θα αισθανθείς οργή για λίγο καιρό, θα γραφτείς στο ταμείο ανεργίας και θα ψάξεις για δουλειά στον ίδιο τομέα που σε πέταξε στο δρόμο. Γιατί να μην έχεις ένα σχέδιο, το οποίο θα βάλεις σε λειτουργία την ίδια μέρα που θα σε διώξουν -ή που θα φύγεις- από τη δουλειά σου; Το σχέδιο μπορεί να μη μοιάζει τόσο με ασφάλεια, αλλά με επένδυση, που θα σου προσφέρει πολλές πηγές εισοδήματος, αυξημένη παρουσία στον τομέα σου και τη δυνατότητα κάποια στιγμή να γίνεις αφεντικό του εαυτού σου. Δεν πρόκειται για μανατζερίστικη διαφήμιση. Αυτό είναι το νέο πλάνο σου. Και ξεκινάει σήμερα.
Πριν χάσεις τη δουλειά σου…
Στρατηγική 1
Δεν είσαι πια στο σχολείο
Το να είσαι αστείος, κουλ και δημοφιλής δεν είναι εργασιακά προσόντα. Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να έχεις δυναμική παρουσία στη δουλειά σου. «Τα αποτελέσματα» σε συμβουλεύει ο Joe Calloway, σύμβουλος επιχειρήσεων και συγγραφέας του βιβλίου «Work Like You’re Showing Off». «Αν θες να δημιουργήσεις τη δική σου “μάρκα” στην εταιρεία, τότε γίνε γνωστός ως ο άνθρωπος που, ό,τι και να του πετάξουν, θα το κάνει τέλεια χωρίς δισταγμό, αλλά που επίσης μπορεί να δει τη μεγάλη εικόνα και να πει “Ξέρεις τι άλλο μπορούμε να κάνουμε;”. Γίνε πηγή απόδοσης και στρατηγικής». Ο Larry Winget, συγγραφέας του βιβλίου «It’s Called Work For Α Reason», σου προτείνει να επεκταθείς ακόμα περισσότερο: «Ανακάλυψε τη μοναδικότητά σου και πώς αυτή μπορεί να χρησιμεύσει στους άλλους» σου λέει. «Ακόμα κι αν δύο άνθρωποι κάνουν το ίδιο πράγμα, υπάρχει κάτι στον ένα που τον κάνει μοναδικό. Οταν ανακαλύψεις τι είναι αυτό που σε κάνει να ξεχωρίζεις και μάθεις να το εκμεταλλεύεσαι έτσι ώστε να χρησιμεύει σε άλλους, τότε εγγυάσαι τη δουλειά σου και την επιτυχία σου».
Στρατηγική 2
Σκόπευσε την τελειότητα, όχι την ευτυχία
Οι άντρες έχουν μία αχίλλειο πτέρνα σε μέγεθος διαφημιστικής πινακίδας: οι γονείς μας ανέθρεψαν λέγοντάς μας ότι στη δουλειά μας πρέπει να είμαστε ευτυχισμένοι. Αν δεν μας γεμίζει, κάτι δεν πάει καλά, σου λέει ο ντε Μποττόν, που σου λέει ότι αυτό είναι καινούργια μόδα. «Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι κανείς δεν μπορεί και να είναι ελεύθερος, και να πρέπει να δουλεύει για να βγάζει το ψωμί του. Το να έχεις δουλειά, όποια κι αν είναι αυτή, θεωρούταν ισότιμο με σκλαβιά και στερούσε από κάθε άνθρωπο την ευκαιρία να γίνει μεγάλος». Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, όμως, στοχαστές όπως ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, έλεγαν ότι η δουλειά θα πρέπει να είναι και ικανοποιητική. Σήμερα, σε ένα εργασιακό τοπίο που μοιάζει με το Βατερλό μετά το τέλος της μάχης, η αναζήτηση της ευτυχίας εμποδίζει τους άντρες να πάρουν μια δουλειά που μπορεί να μην τους αρέσει και να βελτιωθούν σε δουλειές, για τις οποίες δεν είναι και πολύ ψημένοι. Παράτα αυτήν τη νοοτροπία και θα τα πας περίφημα, σου λέει ο Winget. «Πήρες ποτέ ένα μισθό μαζί με ένα σημείωμα που έγραφε “επειδή είσαι τόσο χαρούμενος”; Οχι βέβαια. Σε πληρώνουν για να δουλεύεις. Οι εργοδότες είναι κι αυτοί ένοχοι για την εξάπλωση αυτής της ιδιαίτερα επιβλαβούς άποψης. Το πάθος δεν πρέπει να το βρίσκεις απαραίτητα στη δουλειά. Ξέρω ανθρώπους που είναι παθιασμένα ανίκανοι. Είναι πολύ πιο σημαντικό να είσαι τέλειος σε αυτό που κάνεις. Πάντα, θα αμείβεσαι για τη σκληρή δουλειά και την αποτελεσματικότητά σου. Αν το καταφέρεις, θα βρίσκεις πάντα ανθρώπους, που θα θέλουν να δουλέψεις μαζί τους». Ετσι θα έχεις μεγαλύτερη ασφάλεια στη δουλειά σου, περισσότερα χρήματα και τελικά περισσότερη ευτυχία.
Στρατηγική 3
Κάνε τη Λίστα
Ας υποθέσουμε ότι σήμερα ήταν η μέρα της απόλυσής σου. Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος που θα πάρεις τηλέφωνο για μια άλλη δουλειά; Ποιος είναι ο δέκατος; Ξέρεις ακριβώς πόσοι άνθρωποι είναι σε αυτήν τη λίστα; Αν όχι, τότε το εισόδημά σου κινδυνεύει, σου λέει ο Calloway. «Δεν μπορώ να σκεφτώ τίποτε σημαντικότερο από το να έχεις ένα δίκτυο ανθρώπων, από τους οποίους μπορείς να ζητήσεις βοήθεια αμέσως – ακόμα κι αν σχεδιάζεις να μείνεις στη δουλειά σου για πάντα». Κανονικά, πρέπει να ανανεώνεις και να μένεις σε επαφή με το δίκτυό σου. Αν κάποιος πάει σε άλλη εταιρεία, στείλε ένα mail και δώσ’ του συγχαρητήρια. Ή πάρε τον ένα σύντομο τηλεφώνημα. Κράτα 5 λεπτά κάθε εβδομάδα γι’ αυτήν τη δουλειά.
Στρατηγική 4
Κοίτα πέρα από τον τομέα σου
Ο Calloway προτείνει να συγκροτήσεις μία ομάδα από τέσσερις πέντε ανθρώπους που σέβεσαι και που δουλεύουν σε διαφορετικούς τομείς από σένα. Συναντηθείτε κάθε λίγους μήνες για να μιλήσετε για επαγγελματικά ζητήματα. «Η συζήτηση με ανθρώπους που δεν κάνουν αυτό που κάνεις εσύ μπορεί να σου δώσει πολύτιμες ιδέες, που δεν θα είχες ποτέ μιλώντας μόνο με το σινάφι σου» σου λέει. «Ξέρω μία ομάδα, στην οποία κάποιος έχασε τη δουλειά του. Ενας από τους άλλους του είπε “εγώ έχω ακόμη τη δική μου δουλειά, αλλά τώρα μπορούμε να κυνηγήσουμε εκείνη την ιδέα που είχαμε”. Ο ένας το κυνήγησε full time, ο άλλος part time. Εξελίχθηκε σε καταπληκτική εταιρεία και δεν θα είχε συμβεί ποτέ αν αυτοί οι άνθρωποι δεν μιλούσαν μεταξύ τους».
Στρατηγική 5
Αγκάλιασε τις δυσκολίες
O Winget, ένας τακτικός ομιλητής στο CNBC, το Fox News και το CNN, έχει βγάλει τη φήμη ότι λέει στο κοινό την αλήθεια, όσο δύσκολο κι αν είναι να τη χωνέψουν. «Οι αντιξοότητες σου δίνουν ευκαιρίες» σου λέει. «Ετσι γίνονται οι αλλαγές. Οταν είμαστε χαρούμενοι στις δουλειές μας, δεν αλλάζουμε, δεν εξελισσόμαστε. Ετσι κινδυνεύουμε». Κάνε στον εαυτό σου ερωτήσεις για την καριέρα σου μέχρι να βρεις την αλήθεια που σε πονάει. Μία καλή αρχή: Είμαι έτοιμος να αφήσω ή να χάσω αυτήν τη δουλειά; Ορίστε μία ευκαιρία για αλλαγή.
Στρατηγική 6
Γίνε σαν τον Ερικ Κλάπτον
Ο άρχοντας της κιθάρας πάντα έχει κάποιο project στα σκαριά (γράφει μουσική με κάποιον, τζαμάρει ή βρίσκει νέα ή παλιά ταλέντα να δουλέψουν μαζί του). Το αποτέλεσμα είναι ποικιλία και δημιουργικότητα. «Είναι τόσο εύκολο να πέσεις στην παγίδα “Αυτό είναι που ξέρω να κάνω”, ενώ στην πραγματικότητα αυτό είναι που έκανες από πάντα» σου λέει ο Calloway. Μπορείς να ξεκινήσεις σαν freelancer. Αν έχεις κάποιο ταλέντο το οποίο μπορείς να πουλήσεις, πέρα από την κανονική δουλειά σου, κάνε το. Θα έχεις περισσότερες πηγές εισοδήματος και θα επεκτείνεις το δίκτυό σου. Απλώς, μη διακινδυνεύσεις την κύρια πηγή εισοδήματός σου (με απλά λόγια, μην κάνεις freelancing για κάποιον ανταγωνιστή).
Στρατηγική 7
Πάρε αποστάσεις από τον εργοδότη σου
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να δίνεις δεκάρα για τη δουλειά σου. Μία δεκάρα (ή και περισσότερες) πρέπει πάντα να δίνεις, αλλά από μια ασφαλή συναισθηματική απόσταση, σου λέει ο Winget, κι αυτό γιατί μια εταιρεία δεν πρόκειται ποτέ, μα ποτέ, να σε αγαπήσει. Ή έστω να σε κάνει φίλο της. «Οι εταιρείες δεν υπάρχουν για να κρατούν ανθρώπους με ασφάλεια στις δουλειές τους ή για να είναι πιστές σε αυτούς. Οι εταιρείες υπάρχουν για να βγάλουν κέρδος. Είσαι ένα εξάρτημα που χρησιμεύει σε έναν μεγαλύτερο σκοπό. Αυτό είναι. Πολλοί προϊστάμενοι θα ήθελαν να σου πουν ότι “οι υπάλληλοί μου έχουν σημασία για μένα”. Δεν είναι αλήθεια. Αυτό που έχει σημασία για τον προϊστάμενό σου είναι να βγάλει λεφτά. Αν αποτύχει, θα χάσει αυτός τη δουλειά του». «Δεν είναι προσωπικό» σου λένε όταν σε απολύουν. Λέξεις από την καρδιά της εταιρείας. Δεν σε αντιπαθεί, απλώς δεν μπορεί (ή δεν θέλει) να σε χρησιμοποιήσει. Αν έχεις αποστασιοποιηθεί από την εταιρεία, η απόλυση δεν θα είναι τόσο τραυματική και θα είσαι καλύτερα ψυχολογικά όταν αρχίσεις να ψάχνεις για δουλειά.
Αν χάσεις τη δουλειά σου…
Στρατηγική 8
Καθόρισε ξανά τι είναι σημαντικό
«Ο χρόνος, η ενέργεια και τα χρήματά σου πάντα καταλήγουν σε κάτι που είναι σημαντικό για σένα, ό,τι κι αν είναι αυτό» σου λέει ο Winget. Μέρος λοιπόν της προετοιμασίας σου είναι να ξέρεις τι είναι πραγματικά σημαντικό. Κάνε στον εαυτό σου αυτή την ερώτηση: «Το θέλω αυτό ή το χρειάζομαι;». Στο σχέδιό σου, σου λέει ο Winget, πρέπει να ρωτήσεις τον εαυτό σου αν μπορείς να ζήσεις χωρίς αυτό. «Πρέπει να ξέρεις από πριν τι μπορείς να αποχωριστείς» συνεχίζει. «Ηξερα έναν άνεργο, που μου είπε ότι δεν μπορούσε να αποσυνδέσει την καλωδιακή τηλεόραση. Σε δύο εβδομάδες ήταν το τελευταίο επεισόδιο των Sopranos. Του είπα ότι είναι βλαμμένος». Το να ξέρεις από τώρα τι μπορείς να ξεφορτωθείς, θα κάνει τις επιλογές σου πολύ πιο εύκολες όταν θα χρειαστεί να τις εφαρμόσεις.
Στρατηγική 9
Δώσε τις δεξιότητές σου δωρεάν
Νιώθεις μόνος στην επαγγελματική ζωή σου; Πρόσφερε το χρόνο και τα ταλέντα σου σε μία μη κερδοσκοπική οργάνωση στην περιοχή σου. Θα βοηθήσεις την κοινότητά σου και θα δείξεις τι μπορείς να κάνεις σε ανθρώπους που δεν θα σε γνώριζαν ποτέ. «Οσο περισσότεροι σε βλέπουν να ενεργείς φιλανθρωπικά τόσο πιο πιθανό είναι να πουν “ξέρω κάποιον που μπορεί να του χρησιμεύσει”». Ο Calloway το έχει ζήσει αυτό. «Οταν άρχισα την επιχείρησή μου πριν από 28 χρόνια, πήρα εθελοντικά το καρότσι με τα ποπ-κορν σε ένα φιλανθρωπικό γεγονός για την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα. Ο τύπος δίπλα μου είχε τις μπύρες. Η τύχη το έφερε και ήταν ένας πολύ επιτυχημένος ιδιοκτήτης εστιατορίων, που πάντα ήθελα να γνωρίσω. Στις δύο ημέρες που περάσαμε δίπλα δίπλα όχι μόνο ανταλλάξαμε ποπ-κορν και μπύρες, αλλά συζητήσαμε και πολύ για δουλειά, με αποτέλεσμα να συμφωνήσουμε να συνεργαστούμε. Αν δεν είχα πάει ως εθελοντής, δεν θα τον είχα συναντήσει ποτέ».
Στρατηγική 10
Μην είσαι εγωιστής
Οι άντρες φέρονται σαν να είναι αυτό που κάνουν, σου λέει ο ντε Μποττόν. «Η πρώτη ερώτηση που κάνουμε σε νέες γνωριμίες δεν είναι από πού κατάγονται ή τι έκαναν οι γονείς τους, αλλά τι κάνουν οι ίδιοι – ελπίζουμε έτσι να καταλάβουμε κάποια πράγματα για τον πυρήνα του χαρακτήρα τους». Το πρόβλημα είναι ότι είσαι ένας τύπος, που απλώς έχει κάποιες δεξιότητες. Αυτό είναι όλο. Αρα αν κι εφόσον η δουλειά σου αλλάξει, άλλαξε κι εσύ τις δεξιότητές σου. Η συμπεριφορά σου σε εκείνο το σημείο θα κρίνει και το μέλλον σου. «Κανείς δεν νοιάζεται για το τι έκανες πριν» προσθέτει ο Winget. «Μπήκα σε ένα ταξί και ο ταξιτζής γκρίνιαζε: “Ημουν μηχανικός. Πέρυσι έβγαλα 250.000 δολάρια, είμαι καλύτερος από αυτό εδώ;”. Του απάντησα: “Βασικά, δεν είσαι. Σήμερα είσαι ταξιτζής, οπότε γίνε λίγο καλύτερος και ίσως πάρεις μεγαλύτερο φιλοδώρημα”. Πολλοί άνθρωποι αφήνουν τον εγωισμό τους να μπει στη μέση και θέλουν να αντικαταστήσουν αυτό που έχουν με αυτό που είχαν». Τι θα γινόταν αν αυτός ο ταξιτζής, αντί να παραπονιέται, έπιανε κουβέντα με τους πελάτες του; Ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα έμπαινε στο ταξί.
