Τα όρια για τη φυσιολογική πίεση έχουν γίνει πιο αυστηρά. Τι πρέπει να κάνεις για να μη θεωρείσαι προ-υπερτασικός.
Οι τιμές της πίεσης του φίλου μου του Χάρη είναι υψηλές. Πολύ υψηλές. Τόσο η «μεγάλη» (συστολική) όσο και η «μικρή» (διαστολική) πίεσή του χτυπούν κόκκινο. Δεν χρειάζεται να είσαι γιατρός για να καταλάβεις ότι με μεγάλη πίεση 168 mmHg (χιλιοστά στη στήλη υδραργύρου) και μικρή 110 mmHg -αυτή ήταν η τελευταία μέτρηση που έδειξε το πιεσόμετρο- έκανα καλά που έβαλα αμέσως τον Χάρη να κλείσει ραντεβού με έναν ειδικό (αυτές οι τιμές αντιστοιχούν στο 16,8 και 11 αντιστοίχως, που έχεις συνηθίσει να χρησιμοποιείς όταν διαβάζεις την πίεση). Μπορεί αυτήν τη στιγμή να ξεφυσάς με ανακούφιση διαβάζοντας αυτούς τους αριθμούς – «ευτυχώς, δεν είμαι σαν τον Χάρη», θα λες πιθανώς στον εαυτό σου. Μη βιάζεσαι να χαρείς. Υπάρχει μεγάλη περίπτωση να έχεις πολύ περισσότερα κοινά με τον Χάρη απ’ όσα φαντάζεσαι…
Τι εννοούμε; Δεν βαλθήκαμε εμείς να σου χαλάσουμε τη διάθεση, αλλά το Εθνικό Ινστιτούτο για την Καρδιά, τους Πνεύμονες και το Αίμα (Νational Heart, Lung and Blood Institute, NHLBΙ) των Η.Π.Α., το οποίο έθεσε πρόσφατα νέους, αυστηρότερους κανονισμούς σχετικά με τα ανώτατα φυσιολογικά όρια της αρτηριακής πίεσης. Σύμφωνα με αυτούς, μετρήσεις που μέχρι πρότινος θεωρούνταν φυσιολογικές -μεταξύ 120 mmHg και 139 mmHg για τη συστολική πίεση (η πίεση στις αρτηρίες όταν η καρδιά συσπάται) και 80 mmHg έως 89 mmHg για τη διαστολική (η πίεση όταν η καρδιά χαλαρώνει μεταξύ δύο παλμών)- κάνουν πλέον το άτομο προ-υπερτασικό.
Για μέτρησε τώρα την πίεσή σου και δες αν έχεις ή όχι κάποια κοινά με τον Χάρη… Μαζί σου εκατομμύρια άλλοι άνδρες, που έως πρόσφατα υπάγονταν στην ασφαλή ζώνη, σε ό,τι αφορά την αρτηριακή πίεση, φαίνεται τώρα να περνούν στην… ανασφάλεια. Μάλλον σου τραβήξαμε την προσοχή. Διότι, όπως καταλαβαίνεις εύκολα κι εσύ ο ίδιος, ο χαρακτηρισμός προ-υπερτασικός, όπως και ο χαρακτηρισμός προ-καρκινικός, σίγουρα δεν μαρτυρούν κάτι καλό.
Οι ειδικοί στις Η.Π.Α. αναγκάστηκαν να προχωρήσουν σε αυτήν την αναθεώρηση των ορίων, γιατί -όπως είδαν- εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο δεν φροντίζουν να ελέγχουν τα επίπεδα της πίεσής τους. «Γνωρίζουμε πλέον ότι εάν ένα άτομο έχει έως τα 55 έτη του πίεση, η οποία μέχρι πρότινος κρινόταν φυσιολογική, αλλά τώρα το κάνει να χαρακτηρίζεται προ-υπερτασικό, αντιμετωπίζει 90% πιθανότητες να αναπτύξει υπέρταση κάποια στιγμή στη ζωή του», αναφέρει ο Εdward Roccella, επικεφαλής του εκπαιδευτικού προγράμματος για την υψηλή αρτηριακή πίεση των αμερικανικών Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.
Διαβάστε Επίσης : 10 ασκήσεις αναπνοής για το άγχος
Συγκεκριμένο επίπεδο πίεσης
Στις αρτηρίες σου είναι απολύτως απαραίτητο για τη ζωή. Η πίεση είναι αυτή που κάνει το αίμα σου να «τρέχει» μέσα στα χιλιάδες χιλιόμετρα των αιμοφόρων αγγείων σου. Χωρίς αυτή την πίεση, το αίμα δεν θα μπορούσε να «υπερπηδήσει» το εμπόδιο της βαρύτητας και να φτάσει έως τον εγκέφαλό σου. Οταν κρίνεται απαραίτητο, ο εγκέφαλος αυξάνει την πίεση του αίματος, είτε στέλνοντας σήμα στην καρδιά να επιταχύνει τη λειτουργία της είτε ειδοποιώντας τη να αντλεί με μεγαλύτερη δύναμη αίμα, είτε οδηγώντας τις αρτηρίες σε σύσπαση. Ορισμένες φορές χρησιμοποιεί συνδυασμό και των τριών.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει, για παράδειγμα, κάθε πρωί – τη στιγμή που σηκώνεσαι από το κρεβάτι. Οταν μετά από πολλές ώρες οριζοντίωσης βρίσκεσαι όρθιος, η πίεση του αίματος στο κεφάλι σου πέφτει, ενώ εκείνη στα κάτω άκρα σου εκτοξεύεται. Εάν δεν υπάρξει άμεση διόρθωση σε αυτήν την ανισορροπία, το αποτέλεσμα θα είναι να βρεθείς και πάλι… οριζοντιωμένος σε λίγα δευτερόλεπτα. Αυτήν τη φορά όμως στο πάτωμα, όχι στο κρεβάτι. Ετσι, οι αρτηρίες στο κάτω μέρος του σώματός σου συστέλλονται, ενώ η καρδιά αυξάνει δραματικά τη λειτουργία της. Το άμεσο αποτέλεσμα: η αρτηριακή πίεση αυξάνεται και το αίμα ρέει άφθονο προς τον εγκέφαλο. Τώρα μπορείς να πας να πλύνεις τα δόντια σου χωρίς φόβο. Καλή σου μέρα…
Οσο ευφυές είναι το όλο σύστημα, όσο τέλεια είναι αυτή η μηχανή, τόσο εύκολα μπορεί να τεθεί εκτός λειτουργίας. Το πολύ αλάτι, για παράδειγμα, στα φαγητά μπορεί εύκολα να τη βγάλει νοκ άουτ. Με ποιον τρόπο; Ο οργανισμός προχωρά σε μεγαλύτερη κατακράτηση υγρών, προκειμένου να καταφέρει να αραιώσει το επιπλέον νάτριο, το οποίο περιέχεται στο αλάτι. Αυτό οδηγεί σε αύξηση του συνολικού όγκου αίματος.
Διαβάστε Επίσης : Πόσο νερό πρέπει να πίνω την ημέρα
Παράλληλα, τα παραπάνω κιλά αναγκάζουν την καρδιά να δουλεύει σκληρότερα, προκειμένου να στείλει αίμα στους καινούργιους ιστούς. Συγχρόνως, τα λιπαρά φαγητά, καθώς και ο καθιστικός τρόπος ζωής, φράζουν τις αρτηρίες επιβάλλοντας και πάλι στην καρδιά να πασχίζει να σπρώχνει το αίμα μέσα από αυτούς τους «σωλήνες», που έχουν υποστεί στένωση.
Τέλος, το υπερβολικό στρες αποτελεί επίσης εχθρό της πίεσης, αφού αναγκάζει τον εγκέφαλο να πιέζει την καρδιά κι εκείνη, με τη σειρά της, τις αρτηρίες να δουλεύουν στο φουλ. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το αποτέλεσμα είναι ένα και δεν είναι καλό: χρόνια υψηλή αρτηριακή πίεση.
Μακάρι ο οργανισμός μας να δούλευε όπως ο… θερμοσίφωνας του σπιτιού μας, ώστε να έχει ειδική βαλβίδα, που θα ρυθμίζει την κατάσταση όταν αυτή βρίσκεται ένα βήμα από το να τεθεί εκτός ελέγχου. Δυστυχώς, όμως, το κυκλοφορικό μας σύστημα δεν έρχεται πακέτο με την ανταλλακτική βαλβίδα ρύθμισης, γι’ αυτό και η χρόνια αρτηριακή πίεση μπορεί να μας στοιχίσει πολύ ακριβά: ακόμα και τη ζωή.
Τα αγγεία του εγκεφάλου, τα τοιχώματα των οποίων είναι πολύ λεπτά, μπορούν να «εκραγούν» υπό συνθήκες πάρα πολύ υψηλής πίεσης, προκαλώντας αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η υπέρταση μπορεί, επίσης, να προκαλέσει εναπόθεση επιβλαβούς αθηρωματικής πλάκας σε μία από τις εγκεφαλικές αρτηρίες, με αποτέλεσμα αυτή να αποφραχθεί και να σταματήσει η κυκλοφορία του αίματος (η υψηλή αρτηριακή πίεση καταστρέφει τα ευαίσθητα αρτηριακά τοιχώματα δημιουργώντας πρόσφορες εστίες, στις οποίες η αθηρωματική πλάκα μπορεί άνετα να «ρίξει άγκυρα»).
Η εναπόθεση αθηρωματικής πλάκας μπορεί, επίσης, να καταλήξει σε νεφρική ανεπάρκεια ή καρδιακή προσβολή. Βέβαια, απαιτείται χρόνος προκειμένου η αρτηριακή πίεση να επιτελέσει το «θανάσιμο» έργο της. Με την πάροδο του χρόνου, η υπέρταση κάνει τα τοιχώματα των αγγείων να χάνουν την ελαστικότητά τους. Αυτό το γεγονός μειώνει την ικανότητα άντλησης της καρδιάς, η οποία δεν μπορεί να διοχετεύσει στον οργανισμό τόσο αίμα όσο λαμβάνει. Ετσι, κάποια ημέρα η «μηχανή» δεν παίρνει επιδιόρθωση και αναγκαστικά πάει για… απόσυρση: και, δυστυχώς, κι εσύ μαζί της.
Στόχος μας δεν είναι, βέβαια, με όλα αυτά να σε τρομάξουμε, αλλά να σε ενημερώσουμε, ώστε να φροντίσεις η καρδιά σου να λειτουργεί… ρολόι. Γι’ αυτό πρέπει να μην ξεχνάς να την κουρδίζεις τακτικά. Ακόμα και αν, σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς, ανήκεις στην κατηγορία των προ-υπερτασικών, αυτό δεν αποτελεί μη αναστρέψιμη κατάσταση. «Πολλοί προ-υπερτασικοί μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή τους πίεση, αλλάζοντας απλώς τον τρόπο ζωής τους», λέει ο Roccella.
Mε άλλα λόγια, αυτό που χρειάζεσαι δεν είναι κόπος, αλλά τρόπος. Οχι χάπι κατά της υπέρτασης, αλλά σωστό καθημερινό πλάνο, ώστε να δεις happy end – σε ό,τι αφορά την πίεσή σου. Εμείς σου δίνουμε το πλάνο. Εσύ αυτό που έχεις να κάνεις είναι να το εφαρμόσεις. Οχι αύριο, αλλά τώρα.
Διαβάστε Επίσης : Ποιες ασκήσεις απαγορεύονται για τα γόνατα
