Ο James Joyce έγραψε τον ΟΔΥΣΣΕΑ, το πιο χαρακτηριστικό και πολυβραβευμένο έργο του, ενώ υπέφερε από γλαύκωμα. Η χρονιά ήταν το 1922 και ο Joyce υποβλήθηκε στην πιο προχωρημένη θεραπεία της εποχής: βδέλλες. Οπως καταλαβαίνεις, οι μικροσκοπικοί αυτοί βρικόλακες δεν κατάφεραν να τον γιατρέψουν – όσο αίμα και αν του ήπιαν. Ετσι, οι γιατροί του αποφάσισαν να προχωρήσουν σε χειρουργική επέμβαση, η οποία στις αρχές του 20ού αιώνα σήμαινε αφαίρεση της ίριδας. Διαδικασία ικανή να σε τρελάνει, όπως ίσως να έγινε με τον Joyce (έχεις διαβάσει το Finnegans Wake;).
Για καλή σου τύχη, πολλά άλλαξαν στα 83 χρόνια που πέρασαν από τότε. Η ιριδεκτομή, για παράδειγμα, καταργήθηκε. Και παρότι οι βδέλλες αντικαταστάθηκαν με επιτυχία από τα laser, χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να υποφέρουν από προβλήματα στην όραση ή να κινδυνεύουν από τύφλωση κάθε χρόνο. Τι συμβαίνει λοιπόν;
Ο Gerald McGwin, καθηγητής οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα, πιστεύει ότι «αντιμετωπίζουμε καταστάσεις, όπως ο καρκίνος ή τα καρδιακά επεισόδια, με μεγαλύτερη σοβαρότητα, επειδή αυτά μπορούν να μας σκοτώσουν. Εντάξει, κανείς δεν πεθαίνει από καταρράκτη ή γλαύκωμα. Αν μιλάμε όμως για πραγματική ποιότητα ζωής, αυτές είναι καταστάσεις τις οποίες θα έπρεπε να πάρουμε πιο σοβαρά».
Με άλλα λόγια, όλοι μας έχουμε ένα «τυφλό» σημείο, που αν δεν προσέξουμε μπορεί να μας οδηγήσει σε μια ζωή μέσα στη θολούρα ή ακόμα και στο σκοτάδι. Για να μη σβήσουν, λοιπόν, τα φώτα στην παράσταση της ζωής σου, μάθε τι πρέπει να κάνεις.
ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ
Μακάρι να ήταν του Νιαγάρα. Μιλάμε όμως για τα μάτια σου. Φαντάσου, λοιπόν, το παρμπρίζ του αυτοκινήτου σου θολωμένο από την υγρασία κι εσύ να προσπαθείς να δεις μέσα από αυτό ελαφρώς μεθυσμένος (είπαμε, φαντάσου). Ετσι είναι να κοιτάς τη ζωή μέσα από δύο μάτια που πάσχουν από καταρράκτη.
Πιο απλά, καταρράκτης σημαίνει ότι ο φακός του ματιού έχει θολώσει και παρότι μια ελαφριά θολούρα είναι κάτι που έρχεται φυσιολογικά με τα χρόνια, στην περίπτωση του καταρράκτη αυτή η θολούρα γίνεται τόσο έντονη, που η όρασή σου δυσχεραίνει και αρχίζεις να τα βλέπεις διπλά. Οταν η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία, το παρμπρίζ θολώνει τελείως και ακολουθεί -μαθηματικά- η τύφλωση.
Χάσε κιλά
Ερευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition αναφέρει ότι οι άνδρες με παχάκια στη μέση, μεγάλη περιφέρεια και υψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από καταρράκτη σε σχέση με πιο αδύνατους. Οπως εξηγεί η Debra Schaumberg, υπεύθυνη της έρευνας: «Το υπερβολικό βάρος και λίπος, ειδικά στην περιοχή της κοιλιάς, μπορεί να οδηγήσει σε δυσανεξία του οργανισμού στη γλυκόζη και αντίστασή του στην ινσουλίνη».
Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να επιβαρύνουν ή να καταστρέψουν τα ευαίσθητα και λεπτεπίλεπτα μιτοχόνδρια του φακού του ματιού, κάνοντάς τον πιο επιρρεπή στον καταρράκτη. Τσέκαρε, λοιπόν, την κατάσταση στην επίμαχη περιοχή και αν το βάρος σου και ο δείκτης σωματικής σου μάζας είναι παραπάνω από το κανονικό, άρχισε να βλέπεις την άσκηση με άλλο μάτι καθώς και την προοπτική πιο προσεγμένης διατροφής.
Φόρα Γυαλιά
Ηλίου εννοούμε. Αφήνοντας τα μάτια σου απροστάτευτα στις ακτίνες του ήλιου, αφήνεις την πόρτα ανοιχτή στην UV ακτινοβολία, η οποία χτυπάει ανελέητα τον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού που φιλτράρει και προβάλλει το φως πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Κάτω από αυτό το βασανιστήριο, οι πρωτεΐνες αυτές γίνονται αδιαφανείς σχηματίζοντας καταρράκτη.
Η σωστή προφύλαξη από τον ήλιο μπορεί να επιβραδύνει το σχηματισμό καταρράκτη για δέκα ή και περισσότερα χρόνια. Τι εννοούμε όμως όταν λέμε σωστή προφύλαξη; Εννοούμε γυαλιά που μπλοκάρουν 100% την UV ακτινοβολία ή εξασφαλίζουν την απορρόφησή της μέχρι και 400 νανόμετρα. Προσοχή, όμως: αν φοράς γυαλιά ηλίου που παρέχουν μικρότερη κάλυψη από την υπεριώδη ακτινοβολία, μπορεί ακόμα και να βλάψεις τα μάτια σου, αφού οι ακτινοβολίες θα προκαλέσουν διαστολή στις κόρες, επιτρέποντας ακόμα περισσότερη UV ακτινοβολία να εισχωρήσει στα μάτια.
Πιες κάνα ποτηράκι
Το κόκκινο κρασί και η μπίρα περιέχουν φλαβονοειδή και πολυφαινόλες, συστατικά που παρέχουν προστασία από τις ελεύθερες ρίζες, που μπορούν να προκαλέσουν καταρράκτη. Σε έρευνα του πανεπιστημίου University of Western Ontario, οι ερευνητές πρόσφεραν στους εθελοντές διαφορετικές ποσότητες κόκκινου κρασιού και μπίρας και στη συνέχεια εξέτασαν τα επίπεδα αντιοξειδωτικών στο αίμα τους.
Τι ανακάλυψαν; Οτι ένα ποτηράκι την ημέρα μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες σχηματισμού καταρράκτη κατά 50%. Και παρότι το κόκκινο κρασί περιέχει πολύ περισσότερα φλαβονοειδή, δεν παρήγαγε και περισσότερα αντιοξειδωτικά στο αίμα απ’ όσα η μπίρα. Μην πάρεις θάρρος όμως. Είπαμε, ένα ποτηράκι. Αν αυτό γίνει τρία ή και περισσότερα, οι πιθανότητες να βλέπεις από εκείνο το θολό παρμπρίζ που λέγαμε όχι μόνο δεν μειώνονται, αλλά αυξάνονται κατά 40%. Μην απορείς. Οταν ο οργανισμός σου μεταβολίζει το αλκοόλ παράγει ελεύθερες ρίζες, με αποτέλεσμα να ακυρώνονται τα όποια αντιοξειδωτικά οφέλη.
ΟΦΘΑΛΜΙΚΗ ΚΟΠΩΣΗ
Πάρε ένα 2κιλο αλτηράκι και προσπάθησε να το κρατήσεις με τεντωμένα χέρια σε ευθεία για οκτώ ώρες. Αδύνατον, έτσι; Φαντάσου τώρα ότι αυτή είναι η πίεση που δέχονται τα μάτια σου κάθε εργάσιμη μέρα. Εχοντας κολλημένο το βλέμμα σου στην οθόνη του υπολογιστή, για οκτώ ώρες κάθε μέρα, καταπονείς τους μυς των ματιών σου οδηγώντας τα σε πόνους, θολούρες, δυσκολία εστίασης κι ευαισθησία στο φως. Εκτός των άλλων, μπορεί να αποδειχθεί και σαμποτέρ της καριέρας σου. Πρόσφατα ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα διαπίστωσαν ότι τα προβλήματα όρασης μπορούν να μειώσουν την αποδοτικότητα μέχρι και 28%.
Κοίτα και πουθενά αλλού
Ξεκινώντας από αύριο κιόλας, φρόντισε ώστε κάθε μέρα, στο οκτάωρό σου, το βλέμμα σου να «φεύγει» από το αντικείμενο που εστιάζεις συνεχώς – τουλάχιστον μία φορά την ώρα. Αρχικά, κοίταξε κάτι έξω από το παράθυρο ή μακριά μέσα στο γραφείο. Τώρα επικέντρωσε το βλέμμα σου σε κάτι κοντινό – όπως τα νύχια σου ή το ρολόι σου. Ο σκοπός είναι να μην κρατάς κολλημένο το βλέμμα σου σε κάτι συγκεκριμένο για πολλή ώρα.
Δες τα τρισδιάστατα
Σε ιαπωνική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The International Journal of Occupational Safety and Ergonomics, οι ερευνητές ζήτησαν από τους εθελοντές να κοιτάζουν τρισδιάστατες εικόνες στον υπολογιστή τους για μερικά λεπτά κάθε ώρα ή κάτι εκτός της οθόνης του υπολογιστή. Αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι τα μάτια που κοιτούσαν τις τρισδιάστατες εικόνες ήταν πιο ξεκούραστα κατά 22%.
Πιθανή εξήγηση είναι ότι για να δεις τρισδιάστατες εικόνες χρειάζεται να χαλαρώσουν οι μύες των ματιών σου, μέχρι το σημείο που βγαίνουν λίγο εκτός εστίασης, δίνοντάς τους κατά συνέπεια λίγο περισσότερη ξεκούραση από τη συνηθισμένη.
Κράτα Αποστάσεις
Οχι από τους άλλους. Από την οθόνη του υπολογιστή σου. Καθώς η απόσταση των ματιών σου από την οθόνη αυξάνεται, η καταπόνηση στους εστιακούς μυς μειώνεται. Δεν χρειάζεται να βλέπεις με κιάλια. Ασφαλής απόσταση από την οθόνη είναι 66-71 εκ. Αν θέλεις να αυξήσεις την προστασία των ματιών σου, βάλε φίλτρο στην οθόνη. Οχι μόνο αυξάνει το contrast, αλλά μπλοκάρει και την ακτινοβολία κατά 99%.
Ενημερώσου για το γλαύκωμα και το AMD στο τεύχος Μαρτίου που κυκλοφορεί.
