Ο ορισμός της υπερκόπωσης είναι η ακραία κούραση. Η έντονη κούραση σας δυσκολεύει να σηκωθείτε το πρωί και στη συνέχεια να ολοκληρώσετε το υπόλοιπο της ημέρας σας.
Πολλές καταστάσεις και παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να προκαλέσουν κόπωση. Μπορεί να είστε σε θέση να την ανακουφiστείτε αλλάζοντας απλά τις συνήθειες σας.
Εάν η υπερκόπωση προκαλείται από μια υποκείμενη πάθηση, ένας γιατρός μπορεί να σας βοηθήσει να τη διαχειριστείτε.
Τι είναι η κόπωση
Όλοι αισθάνονται κουρασμένοι κατά καιρούς, αλλά η κόπωση σημαίνει να αισθάνεστε έντονη κούραση συνεχώς. Η ακραία κούραση καθιστά δύσκολο να σηκωθείτε το πρωί, να πάτε στη δουλειά, να κάνετε τις συνήθεις δραστηριότητές σας και να ολοκληρώσετε τη μέρα σας.
Η κόπωση μοιάζει σαν να έχετε μια ακατανίκητη επιθυμία να κοιμηθείτε, αλλά μπορεί να μην αισθάνεστε αναζωογονημένοι αφού ξεκουραστείτε ή κοιμηθείτε.
Η κόπωση εμφανίζεται συχνά μαζί με άλλα συμπτώματα, όπως:
- Κατάθλιψη και έλλειψη επιθυμίας να κάνετε τις δραστηριότητες που κάποτε σας άρεσαν.
- Προβλήματα συγκέντρωσης ή εστίασης.
- Πολύ χαμηλή ενέργεια και κίνητρα.
- Νευρικότητα, άγχος και ευερεθιστότητα.
- Μυϊκός πόνος και αδυναμία.
Άλλα συμπτώματα κόπωσης:
- Κουρασμένα μάτια.
- Κουρασμένα πόδια.
- Κούραση σε όλο το σώμα.
- Δύσκαμπτοι ώμοι.
- Κακουχία (δυσφορία/αδιαθεσία).
- Βαρεμάρα.
- Ανυπομονησία.
Πιθανές αιτίες
Πολλές παθήσεις, διαταραχές, φάρμακα και παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να προκαλέσουν κόπωση. Η κόπωση μπορεί να είναι προσωρινή ή μπορεί να είναι μια χρόνια κατάσταση (που διαρκεί έξι μήνες ή περισσότερο).
Μπορεί να είστε σε θέση να διορθώσετε γρήγορα την κόπωση αλλάζοντας τη διατροφή, τα φάρμακα, την άσκηση ή τις συνήθειες ύπνου. Εάν μια υποκείμενη ιατρική πάθηση προκαλεί την κόπωση, ένας γιατρός μπορεί συνήθως να θεραπεύσει την πάθηση ή να σας βοηθήσει στη διαχείρισή της.
Στα αίτια της κόπωσης περιλαμβάνονται:
Συνήθειες του τρόπου ζωής
Ορισμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορεί να συμβάλλουν στην κόπωση. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να είναι:
- Κακή διατροφή.
- Υπερβολική χρήση αλκοόλ.
- Χρήση παράνομων ναρκωτικών.
- Στρες.
- Επαγγελματική εξουθένωση.
- Ανενεργός (καθιστικός) τρόπος ζωής.
- Τζετ λαγκ.
- Διαταραχές ύπνου
Διαταραχές ύπνου
Ορισμένες διαταραχές του ύπνου μπορεί να προκαλέσουν μακροχρόνια εξάντληση και ακραία κόπωση. Αυτές μπορεί να είναι:
- Αϋπνία.
- Άπνοια ύπνου.
- Ναρκοληψία.
- Διαταραχή ύπνου σε βάρδιες.
- Συνταγογραφούμενα φάρμακα και θεραπείες
Φάρμακα
Ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν κόπωση, όπως:
- Ηρεμιστικά-υπνωτικά.
- Αντιψυχωσικά.
- Αγχολυτικά.
- Οπιοειδή.
- Αντισπασμωδικά.
- Β-αναστολείς.
Άλλα φάρμακα και θεραπείες
Ορισμένα άλλα φάρμακα και θεραπείες μπορεί να προκαλέσουν κόπωση, όπως:
- Φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή (OTC), συμπεριλαμβανομένων των αντιισταμινικών.
- Μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών.
- Χημειοθεραπεία.
Ποιες ιατρικές καταστάσεις προκαλούν κόπωση
Η κόπωση είναι σύμπτωμα ενός ευρέος φάσματος ασθενειών, διαταραχών και ελλείψεων που επηρεάζουν διάφορα μέρη του σώματός σας. Εκατοντάδες παθήσεις και διαταραχές μπορούν να οδηγήσουν σε κόπωση.
Ορισμένες από τις πιο συχνές αιτίες κόπωσης είναι:
Λοιμώξεις
Πολλές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν κόπωση, μεταξύ άλλων:
- Μονοπυρήνωση.
- HIV.
- COVID-19.
- Γρίπη.
- Πνευμονία.
- Νόσος του Lyme.
- Προβλήματα καρδιάς και πνευμόνων
Καρδιακές και πνευμονικές παθήσεις
Η κόπωση είναι κοινό σύμπτωμα καρδιαγγειακών και πνευμονικών παθήσεων όπως:
- Καρδιακές παθήσεις.
- Σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας (POTS).
- Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
- Εμφύσημα.
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
- Καταστάσεις ψυχικής υγείας
Ψυχικές παθήσεις
Η κόπωση που οφείλεται σε ορισμένες καταστάσεις ψυχικής υγείας μπορεί να καταστήσει δύσκολη ή αδύνατη την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων.
Αυτές οι καταστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κατάθλιψη.
- Άγχος.
- Διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).
- Αυτοάνοσες διαταραχές
Αυτοάνοσα νοσήματα
Η κόπωση αποτελεί σύμπτωμα πολλών αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως:
- Διαβήτης τύπου 1.
- Λύκος.
- Σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ).
- Μυασθένεια gravis.
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα.
- Σύνδρομο Sjögren.
Ορμονικές ανισορροπίες
Προβλήματα με το ενδοκρινικό σας σύστημα (οι αδένες στο σώμα σας που παράγουν ορμόνες) μπορεί να οδηγήσουν σε εξάντληση. Ο υποθυρεοειδισμός είναι μια κοινή αιτία κόπωσης.
Άλλες χρόνιες παθήσεις
Ορισμένες χρόνιες παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή, μακροχρόνια κόπωση. Σε αυτές περιλαμβάνονται:
- Καρκίνος.
- Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (που ονομάζεται επίσης CFS ή μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα).
- Ινομυαλγία.
- Νεφροπάθεια.
- Διαβήτης τύπου 2.
Ανεπάρκειες
Η αναιμία και άλλες ελλείψεις βιταμινών (όπως η βιταμίνη D ή η βιταμίνη Β12) συχνά ευθύνονται για την κόπωση. Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει κόπωση επειδή το σώμα χρειάζεται άφθονα υγρά για να λειτουργήσει.
Θέματα βάρους και διατροφικές διαταραχές
Ορισμένα προβλήματα βάρους και διατροφικές διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε κόπωση και μια σειρά άλλων συμπτωμάτων. Αυτά μπορεί να είναι:
- Ανορεξία.
- Βουλιμία.
- Υπερβολικό βάρος/παχυσαρκία.
- Ελλιπές βάρος.
Φροντίδα και θεραπεία
Πώς μπορεί ο γιατρός να με βοηθήσει να διαχειριστώ την κόπωση
Για να μάθετε τι προκαλεί την κόπωση, ο γιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής και τα φάρμακά σας. Θα πραγματοποιήσει επίσης μια φυσική εξέταση. Μπορεί να παραγγείλει κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις για να ελέγξει ορισμένα επίπεδα στο αίμα και τα ούρα σας.
Για να ανακουφιστείτε από την κόπωση, ο γιατρός σας θα θεραπεύσει (ή θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε) την πάθηση ή τη διαταραχή που την προκαλεί. Ανάλογα με την κατάσταση της υγείας σας, το θεραπευτικό σας πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής, άσκησης ή θεραπείας.
Εάν λαμβάνετε κάποιο φάρμακο που σας κάνει να αισθάνεστε εξαντλημένοι, μιλήστε με τον γιατρό σας για τους κινδύνους και τα οφέλη της διακοπής του φαρμάκου ή της δοκιμής ενός νέου.
Πώς μπορώ να διευκολύνω ή να ανακουφίσω την κόπωση στο σπίτι
Εάν η κόπωση δεν οφείλεται σε κάποια ιατρική πάθηση, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορεί να βελτιώσουν τα συμπτώματά σας.
Για να μειώσετε την κόπωση, μπορείτε:
Να εφαρμόζετε καλές συνήθειες ύπνου
Επιδιώξτε επτά έως εννέα ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Μην πίνετε καφεΐνη, μην χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικές συσκευές ή μην ασκείστε ακριβώς πριν από τον ύπνο. Προσπαθήστε να πηγαίνετε για ύπνο και να σηκώνεστε την ίδια ώρα κάθε μέρα.
Αποφύγετε τη χρήση αλκοόλ και ουσιών
Μην κάνετε χρήση παράνομων ναρκωτικών και πίνετε αλκοόλ με μέτρο, αν καταναλώνετε καθόλου.
Να τρώτε υγιεινή διατροφή: Μια ισορροπημένη διατροφή και άφθονο νερό θα διατηρήσουν το σώμα σας θρεπτικό και ενυδατωμένο.
Διαχειριστείτε το στρες
Η γιόγκα, η ενσυνειδητότητα, ο διαλογισμός και η τακτική άσκηση μπορούν να σας βοηθήσουν να ανακουφιστείτε από το στρες και να αποκτήσετε περισσότερη ενέργεια.
Επισκεφθείτε τον γιατρό
Κλείστε ραντεβού για να αποκλείσετε λοιμώξεις, ασθένειες, ασθένειες, ελλείψεις βιταμινών και άλλες καταστάσεις υγείας. Θα πρέπει επίσης να μιλήσετε με τον γιατρό σας για τα φάρμακα που παίρνετε για να δείτε αν προκαλούν τα συμπτώματά σας.
Ασκηθείτε συχνά
Η τακτική άσκηση είναι πού σημαντική για έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Αν και μπορεί να φαίνεται αντιφατικό, η έντονη άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε πιο ενεργητικοί μόλις τη συνηθίσετε. Αλλά η υπερβολική άσκηση μπορεί να προκαλέσει κόπωση, οπότε μιλήστε με τον γιατρό σας για το τι είναι καλύτερο για εσάς.
Φτάστε σε ένα υγιές βάρος και διατηρήστε το
Συζητήστε με τον γιατρό για το ιδανικό σας βάρος και προσπαθήστε να παραμείνετε εντός αυτού του εύρους.
Πότε να καλέσετε το γιατρό
Είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε κουρασμένοι πού και πού. Όλοι βιώνουν περιστασιακή, σύντομη κόπωση λόγω ασθενειών, διαταραχών του ύπνου, ταξιδιών ή αλλαγών στη διατροφή ή τη φαρμακευτική αγωγή.
Θα πρέπει όμως να μιλήσετε με τον γιατρό εάν είστε συνεχώς κουρασμένοι. Θα πρέπει επίσης να καλέσετε τον γιατρό σας εάν:
- Η κόπωση σας διαρκεί περισσότερο από μερικές ημέρες.
- Δυσκολεύεστε να πάτε στη δουλειά σας ή να εκτελέσετε καθημερινές δραστηριότητες.
- Δεν υπάρχει σαφής λόγος (όπως μια πρόσφατη ασθένεια) για την κόπωση σας.
- Εμφανίζεται ξαφνικά.
- Είστε άνω των 65 ετών.
- Έχετε επίσης χάσει βάρος.
Η κόπωση μπορεί να είναι σημάδι μιας σοβαρής κατάστασης υγείας. Θα πρέπει να αναζητήσετε άμεση ιατρική φροντίδα εάν έχετε κόπωση μαζί με άλλα συμπτώματα, όπως:
- Δύσπνοια ή πόνο στο στήθος, το χέρι ή το πάνω μέρος της πλάτης σας.
- Καρδιακός παλμός που είναι ασυνήθιστα γρήγορος (ταχυκαρδία) ή αργός (βραδυκαρδία).
- Καρδιακός παλμός που χτυπάει δυνατά ή φτερουγίζει (αίσθημα παλμών) ή είναι ακανόνιστος (αρρυθμία).
- Πονοκέφαλος ή προβλήματα όρασης (ειδικά αν χτυπήσατε πρόσφατα το κεφάλι σας).
- Ναυτία, εμετός ή κοιλιακό άλγος.
- Μυϊκή αδυναμία.
- Σκέψεις για να βλάψετε τον εαυτό σας ή άλλους.
Συνοψίζοντας
Ο καθένας μας έχει περιόδους κούρασης πού και πού. Η κόπωση όμως σας δυσκολεύει να σηκωθείτε το πρωί και να βγάλετε τη μέρα σας. Πολλοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν σε κόπωση, συμπεριλαμβανομένων των καταστάσεων υγείας, των φαρμάκων και των συνηθειών του τρόπου ζωής.
Εάν αισθάνεστε υπερβολικά κουρασμένοι για περισσότερες από μερικές ημέρες, απευθυνθείτε στον γιατρό. Μπορεί να σας βοηθήσει να καταλάβετε τον υποκείμενο λόγο της κατάστασής σας και να σας βοηθήσει να τη θεραπεύσετε ή να τη διαχειριστείτε.
