Υπόσχονται ενέργεια, αδυνάτισμα και μεγαλύτερους μυς. Ποια είναι, τι κάνουν και τι πρέπει να προσέξεις. Η επιστημονική αλήθεια για τα συμπληρώματα διατροφής. Συμπληρώματα αδυνατίσματος
Θερμογενετικά
Ουσίες που δρουν αυξάνοντας τη θερμοκρασία του οργανισμού και κατά συνέπεια αυξάνοντας το μεταβολικό ρυθμό, δηλαδή το ρυθμό με τον οποίο καίμε θερμίδες.
Εφέδρα
Τι είναι; Είναι το κινέζικο βότανο εφέδρα ή Mu Huang.
Τι κάνει; Εχει συμπαθομιμητικές ιδιότητες, που σημαίνει ότι μιμείται τη δράση συμπαθητικών ορμονών, δηλαδή ορμονών που διεγείρουν τον οργανισμό, όπως είναι η αδρεναλίνη και η νορεπινεφρίνη. Το κύριο ενεργό συστατικό της εφέδρας είναι η εφεδρίνη, η οποία όταν παρασκευάζεται συνθετικά ελέγχεται σαν φαρμακευτική ουσία.
Η εφεδρίνη δρα σαν διεγερτικό σε πολλά σημεία του οργανισμού (καρδιά, πνεύμονες, αρτηρίες κ.λπ.). Ετσι, έχει χρησιμοποιηθεί σαν διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος και σαν βοηθητικό για αναπνευστικά προβλήματα – όπως το άσθμα. Τέλος, χρησιμοποιείται και ως συμπλήρωμα για την απώλεια βάρους, δρώντας ως ανασταλτικό της όρεξης και αυξάνοντας το μεταβολικό ρυθμό.
Οι έρευνες είναι διφορούμενες. Μερικές έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι βοηθά στην απώλεια βάρους, ενώ άλλες δεν έχουν δείξει απολύτως τίποτα. Αυτό ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι μιας και η εφέδρα είναι φυσικό προϊόν -και οι ποσότητες που απομονώνονται από το βότανο δεν είναι πάντα ίδιες- επηρεάζονται τα αποτελέσματα των ερευνών.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Προϊόντα για απώλεια βάρους, που περιέχουν εφέδρα, έχουν απαγορευτεί από το FDA (Oργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων των ΗΠΑ). Επιπλέον, θεωρείται απαγορευμένη ουσία από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Εχουν παρατηρηθεί οι εξής παρενέργειες: αυξημένη πίεση, αϋπνία, ταχυπαλμία, πονοκέφαλος και νευρικότητα.
Πιο σοβαρές παρενέργειες: έμφραγμα, εγκεφαλικό και σε μερικές περιπτώσεις θάνατος (έχουν σημειωθεί 15-20 περιστατικά).
Δοσολογία; Η ποσότητα που προτείνει το FDA είναι μέχρι 24 γραμμάρια την ημέρα. Το πρόβλημα είναι ότι οι ποσότητες ποικίλλουν από συμπλήρωμα σε συμπλήρωμα. Ακόμα και της ίδιας εταιρείας έχουν παρατηρηθεί μέχρι και 1.000% παρεκκλίσεις στην ποσότητα. Αυτό σημαίνει ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να μπορέσεις να ελέγξεις πραγματικά την ποσότητα που παίρνεις.
Να το πάρεις; Οχι. Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο, με πολλές παρενέργειες, ακόμα και σε απόλυτα υγιή άτομα. Επιπλέον, οι ποσότητες δεν είναι τυποποιημένες, ώστε να είσαι εγγυημένος ότι η ποσότητα που αναγράφεται στη συσκευασία είναι αυτή που πραγματικά περιέχει.
Καφεΐνη
Τι είναι; Ουσία που είναι γνωστή με τον όρο τριμεθυλοξανθίνη και βρίσκεται στον καφέ, το τσάι, άλλα βότανα και σε μερικά τρόφιμα.
Τι κάνει; Είναι γνωστές οι διεγερτικές ιδιότητες της καφεΐνης, αυξάνει τη διανοητική και τη σωματική ικανότητα. Οπως και με αλλά διεγερτικά μπορεί να αυξήσει -σε μικρό βαθμό- το μεταβολικό ρυθμό, από μόνη της όμως έχει μικρή δράση. Συνήθως, συνδυάζεται με την εφέδρα.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Μεγάλες ποσότητες καφεΐνης μπορεί να προκαλέσουν: αύξηση πίεσης, ταχυπαλμία, εμετό, νευρικότητα, αϋπνία και γαστρεντερικά προβλήματα.
Δοσολογία; Μέχρι 450 mg την ημέρα (περίπου 4 φλιτζάνια).
Να το πάρεις; Για αδυνάτισμα δεν θα σε βοηθήσει και πολύ.
Κόλα nut
Τι είναι; Είναι ο καρπός από τα δέντρα κόλα, που μεγαλώνουν σε τροπικές περιοχές.
Τι κάνει; Χρησιμοποιείται για την αύξηση ενέργειας, διευκόλυνση της πέψης και καταστολή της όρεξης. Οι ιδιότητες αυτές προέρχονται από την παρουσία της καφεΐνης.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Λόγω της ιδιότητας του να διεγείρει την παραγωγή οξέων στο στομάχι, πρέπει να αποφεύγεται από άτομα που υποφέρουν από έλκος.
Παρενέργειες: αϋπνία, γαστρεντερικά προβλήματα, νευρικότητα.
Δοσολογία; 2-6 γραμμάρια Κόλα nut ή 250-750 mg απόσταγμα.
Να το πάρεις; Μάλλον όχι. Είναι άλλη μία μορφή καφεΐνης, που μπορείς να λάβεις με έναν καφέ.
Γκουαράνα
Τι είναι; Βότανο από τη Νότια Αμερική, κυρίως από Βραζιλία.
Τι κάνει; Σαν διεγερτικό (περιέχει τη διπλή ποσότητα καφεΐνης από τον καφέ) ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα. Αυτό μπορεί να έχει αποτέλεσμα αυξημένη ενέργεια, μειωμένη όρεξη και αύξηση του μεταβολικού ρυθμού.
Ερευνες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη πριν από την άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην απόδοση, δεν έχει δείξει ότι η καφεΐνη από μόνη της μπορεί να αυξήσει το ρυθμό με τον οποίο καις θερμίδες και να κόψει την όρεξη. Οταν όμως συνδυάστηκε με αλλά διεγερτικά (εφέδρα) η δράση ήταν πιο μεγάλη.
Ετσι, βρίσκεις συχνά συνδυασμό διεγερτικών (όπως εφέδρα-καφεΐνη ή εφέδρα-Κόλα nut, κ.λπ). Αυτοί οι συνδυασμοί, βέβαια, αυξάνουν τους κίνδυνους που σχετίζονται με την εφεδρίνη.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Δεν έχουν παρατηρηθεί σοβαρές παρενέργειες εκτός από αυτές που θα είχες με υπερβολική δόση καφεΐνης: αύξηση πίεσης, ταχυπαλμία, εμετό, νευρικότητα και γαστρεντερικά προβλήματα. Να αποφεύγεται από άτομα με υψηλή πίεση, καρδιαγγειακές παθήσεις, άγχος και πανικό.
Δοσολογία; Η ποσότητα που δίνει 400 mg καφεΐνης, δηλαδή 7-11 mg απόσταγμα γκουαράνας.
Να το πάρεις; Μάλλον όχι. Μπορείς να πάρεις την καφεΐνη που χρειάζεσαι από τον καφέ (και είναι πιο φτηνός).
Πράσινο Τσάι
Τι είναι; Ουσία που προέρχεται από το φύλλο τσαγιού που έχει αποξηρανθεί (σε σχέση με το μαύρο τσάι, που έχει περάσει και τη διαδικασία ζύμωσης).
Τι κάνει; Το ενεργό συστατικό του πράσινου τσαγιού είναι οι κατεχίνες, οι οποίες μπορεί να έχουν θερμογενετικές ιδιότητες. Μερικές έρευνες έχουν δείξει αύξηση του μεταβολικού ρυθμού με την κατανάλωση πράσινου τσαγιού, ανεξάρτητα από την ποσότητα της καφεΐνης που περιέχει. Δηλαδή, η αύξηση οφειλόταν στις κατεχίνες και όχι στην καφεΐνη.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Δεν έχει παρατηρηθεί τοξικότητα. Σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να παρατηρηθούν παρενέργειες παρόμοιες με μεγάλη ποσότητα καφεΐνης.
Δοσολογία; 125-500 mg του αποστάγματος ή 4-10 φλιτζάνια τσάι.
Να το πάρεις; Ναι, οι έρευνες είναι θετικές, δεν υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες κι έχει πολλές άλλες ευεργετικές ιδιότητες (αντικαρκινικό, αντιγηραντικό).
Υοχίμβη
Τι είναι; Προέρχεται από έναν τύπο δέντρων στη Αφρική.
Τι κάνει; Χρησιμοποιείται σαν διεγερτικό και αφροδισιακό. Το απόσταγμα λέγεται υοχιμβίνη και χρησιμοποιείται με συνταγή ιατρού για τη θεραπεία ανικανότητας. Η υοχιμβίνη, που είναι το ενεργό συστατικό της υοχίμβης, δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και υποστηρίζεται ότι αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας και το μεταβολισμό. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις, που να δείχνουν ότι η υοχίμβη έχει αναβολικές ή θερμογενετικές ιδιότητες.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Παρενέργειες, όπως πονοκέφαλος και άγχος. Σοβαρές παρενέργειες, όπως αυξημένη πίεση, ταχυπαλμίες και παραισθήσεις.
Δοσολογία; Δεν υπάρχει καθιερωμένη ποσότητα, ωστόσο, ποσότητες πάνω από 40 mg την ημέρα προκαλούν σοβαρές παρενέργειες. Η συνηθισμένη ποσότητα σε συμπληρώματα είναι 10-30 mg.
Να το πάρεις; Οχι, δεν είναι αποτελεσματικό ως θερμογενετική ουσία κι επιπλέον έχει αρκετές παρενέργειες.
Τυροσίνη
Τι είναι; Είναι αμινοξύ. Κάτω από κανονικές συνθήκες παράγεται από τον οργανισμό από τη φαινυλαλανίνη.
Τι κάνει; Παίζει ρόλο στη σύνθεση πρωτεϊνών και είναι προαγωγός στη σύνθεση επινεφρίνης, νορεπινεφρίνης και κάποιων θυρεοειδών ορμονών. Λόγω της σχέσης του με το θυρεοειδή έχει υποστηριχθεί ότι μπορεί να επηρεάσει το μεταβολισμό. Καμία έρευνα, όμως, μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει ότι έχει τέτοιες ιδιότητες.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Προσοχή σε άτομα που έχουν υψηλή πίεση. Εχουν παρατηρηθεί λίγες παρενέργειες (αϋπνία, νευρικότητα).
Δοσολογία; Συμπληρωματικά 500-1.500 mg την ημέρα. Να το πάρεις; Οχι, την παράγεις από μόνος σου και δεν θα έχει καμία δράση.
Καγέν
Τι είναι; Μπαχαρικό που προέρχεται από την καυτερή πιπεριά της ποικιλίας Capsicum.
Τι κάνει; Εχει χρησιμοποιηθεί ως παυσίπονο για μυϊκούς πόνους. Χρησιμοποιείται αρκετά συχνά σαν συστατικό σε διάφορα θερμογενετικά σκευάσματα. Δεν υπάρχουν, όμως, έρευνες που να αποδεικνύουν ότι μπορεί να αυξήσει το μεταβολικό ρυθμό. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι άτομα που τρώνε καυτερά φαγητά, καίνε περισσότερες θερμίδες.
Τι πρέπει να προσέξεις;
Σε υψηλές ποσότητες μπορεί να προκαλέσει διάρροια. Η υπερβολική δόση μπορεί να προκαλέσει σοβαρή υποθερμία.
Δοσολογία; Ανάλογα με τις μονάδες θερμότητας H.U. Οι συνηθισμένες δόσεις 1.000-1.400 mg καγέν σημαίνουν 35.000-40.000 μονάδες θερμότητας.
Να το πάρεις; Μάλλον όχι. Δεν υπάρχουν έρευνες που να δείχνουν ότι έχει ιδιαίτερη δράση.
