Δεν αρκεί μόνο να πλένεις τα δόντια σου για να είναι υγιή. Γνώρισε τα μυστικά του στόματος σου και αποκτησε λαμπερό χαμόγελο, που τυφλώνει ακόμα κι ένα λύκο. Τι δείχνουν τα επιστημονικά στοιχεία, για να μη βασίζεσαι στις φήμες από στόμα σε στόμα.
Δόντια. Έχεις μόνο δύο ευκαιρίες και την πρώτη την καταστρέφεις όταν τρως τόνους παγωτού και χιλιάδες καραμέλες. Οταν κολλάει μαρούλι πάνω τους, καταστρέφεται το ραντεβού. Προτιμάς να πας περιοδεία με τους αναστενάρηδες παρά να σε πιάσει πονόδοντος για δέκα λεπτά. Πέρα, όμως, από θέμα εμφάνισης και πόνου, τα δόντια αφορούν και την υγεία σου.
1. Δεν είναι κακό να βουρτσίζεις τα δόντια σου μέχρι να ματώσουν
Πραγματικότητα
Μπορεί κάθε φορά που βουρτσίζεις τα δόντια σου κι εκείνα ματώνουν να αισθάνεσαι σαν να παίζεις σε θρίλερ κοιτώντας τον εαυτό σου στον καθρέφτη, ωστόσο δεν είναι καθόλου κακό να κάνεις ένα αιματοβαμμένο scrub στα ούλα σου. «Η αιμορραγία των ούλων προκαλείται εξαιτίας συσσώρευσης υπολειμμάτων τροφών και πλάκας στην περιοχή» εξηγεί ο Τζέιμς Γκούλνικ, αντιπρόεδρος της Βρετανικής Ακαδημίας Κοσμητικής Οδοντιατρικής. «Μέχρις ότου εξαφανιστούν από το στόμα σου όλοι οι εχθροί της στοματικής σου υγείας, τα ούλα σου θα συνεχίσουν να ματώνουν». Χρησιμοποίησε μια οδοντόβουρτσα με μικρή κεφαλή και τρίχα μέτριας σκληρότητας, προκειμένου να απομακρύνεις την πλάκα. «Εάν η αιμορραγία δεν υποχωρήσει μετά από μερικές ημέρες, επισκέψου τον οδοντίατρο» συμβουλεύει ο ειδικός.
2. Το γάλα κάνει καλό στα δόντια πριν από τον νυχτερινό ύπνο
Μύθος
Ενα γάλα πριν από τον ύπνο κάνει καλό. Αυτή η λαϊκή, όμως, σοφία δεν μας εξήγησε πού ακριβώς κάνει καλό, γιατί στα δόντια σίγουρα δεν κάνει. «Το γάλα περιέχει βιταμίνη D και ασβέστιο, τα οποία “χτίζουν” γερά δόντια, όμως την ίδια στιγμή περιέχει υψηλά επίπεδα του φυσικού σακχάρου λακτόζη» αναφέρει ο Λι Γκρίνγουντ, από το Βρετανικό Ιδρυμα για την Υγεία των Δοντιών. «Οταν καταναλώνεις γάλα πριν από τον ύπνο, τα δόντια καλύπτονται από αυτό το σάκχαρο και τελικά σε βάθος χρόνου μπορεί να παρουσιάσουν φθορές, με αποτέλεσμα να χρειάζονται σφράγισμα. Φρόντιζε, λοιπόν, να πίνεις το γάλα σου τουλάχιστον μία ώρα πριν από τον νυχτερινό ύπνο και μετά να τα πλένεις οπωσδήποτε πριν ξαπλώσεις».
3. Ενα αστραφτερό χαμόγελο χαρίζει προαγωγή
Πραγματικότητα
Οταν τα δόντια σου δεν βρίσκονται στην καλύτερη κατάσταση, είναι πιθανόν να συμπαρασύρουν και την καριέρα σου προς τον πάτο. Ερευνητές από το King’s College του Λονδίνου ανακάλυψαν ότι όσο πιο λευκό χαμόγελο διαθέτεις τόσο πιο ελκυστικό κι επιτυχημένο σε βλέπουν οι συνεργάτες σου. Τα άτομα των οποίων η οδοντοστοιχία δεν είναι προσεγμένη θεωρούνται λιγότερο έξυπνα και δυσκολότερα προσαρμόσιμα από τα υπόλοιπα, ενώ παράλληλα είναι και τα λιγότερο δημοφιλή στο χώρο εργασίας, σύμφωνα με τους Βρετανούς ερευνητές.
4. Ο χυμός λεμονιού λευκαίνει τα δόντια
Μύθος
Ξέχνα τις οικιακές, φθηνές λύσεις για λεύκανση των δοντιών. Ο χυμός λεμονιού δεν μπορεί να αποτελέσει οικονομική εναλλακτική των θεραπειών λεύκανσης που γίνονται στον οδοντίατρο. «Ο χυμός λεμονιού είναι όξινος» σημειώνει ο Γκούλνικ. «Ετσι, ακόμα κι αν αφαιρεί κηλίδες από τα δόντια, αφαιρεί και μέρος της επιφάνειας του δοντιού». Ασε λοιπόν κατά μέρος τις DIY λύσεις για λεύκανση δοντιών, ώστε να μη σου βγει ξινό.
5. Να χρησιμοποιείς πάντα στοματικό διάλυμα
Μύθος
Μπορεί αυτήν τη στιγμή να καταρρέουν όσα ήξερες μέχρι σήμερα για τη διατήρηση της στοματικής υγείας σου, ωστόσο η αλήθεια είναι ότι, εάν το στοματικό διάλυμα περιέχει αλκοόλ πρέπει να το αποφεύγεις όσο περισσότερο γίνεται. «Το αλκοόλ που περιέχει το στοματικό διάλυμα ξηραίνει τη στοματική κοιλότητα κι έτσι δεν μπορούν να απομακρυνθούν τα βακτήρια» εξηγεί ο καθηγητής μικροβιολογίας Φίλιπ Τιέρνο. Παράλληλα, σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, το αλκοόλ το οποίο περιέχει ζάχαρη μπορεί να «θρέψει» τα εναπομείναντα στο στόμα βακτήρια, προκαλώντας δυσάρεστη αναπνοή. Ολα αυτά δείχνουν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιείς στοματικό διάλυμα με αλκοόλ αλλά μια εναλλακτική απαλλαγμένη από αλκοόλη. Επίσης, θα ήταν καλύτερο να καθαρίζεις τα δόντια σου με οδοντικό νήμα και στη συνέχεια να ξεπλένεις το στόμα σου με νερό.
6. Τα φρούτα μεταφράζονται σε σφραγίσματα
Μύθος
Δεν είναι όλα τα φρούτα κακά για τα δόντια, αντιθέτως κάποια έχουν το ρόλο της οδοντόβουρτσας. Μελέτη ειδικών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κολοράντο έδειξε ότι οι ίνες που περιέχουν τα μήλα καθαρίζουν τα δόντια, ενώ παράλληλα κάνουν μασάζ στα ούλα καθώς μασάς. Επίσης, μία ουσία που περιέχεται σε ένα είδος μούρου (cranberry) αποτρέπει τα βακτήρια από το να επικαθίσουν στα δόντια μειώνοντας την εναπόθεση πλάκας κατά 80%, σύμφωνα με ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου στο Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη. Εάν δεν μπορείς να βρεις φρέσκα cranberries, αναζήτησε βιολογικά αποξηραμένα, τα οποία μάλιστα δεν περιέχουν επιπρόσθετη ζάχαρη.
7. Το οδοντικό νήμα σώζει καρδιές
Πραγματικότητα
Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βοστόνης ανακάλυψαν ότι η τακτική χρήση οδοντικού νήματος μειώνει τα ποσοστά καρδιοπαθειών. Αυτό συμβαίνει, διότι τα βακτήρια που συγκεντρώνονται στο στόμα περνούν μέσω των ούλων στην κυκλοφορία του αίματος και μπορούν να φθάσουν έως την καρδιά σου. «Τα βακτήρια αυτά μπορούν να πυροδοτήσουν μια φλεγμονώδη αντίδραση στην καρδιά προκαλώντας ασθένεια» αναφέρει η Δέσποινα Κωστομοίρη, χειρουργός οδοντίατρος, και προσθέτει ότι χρειάζεται να καθαρίζεις τα δόντια σου με νήμα τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, ώστε να προστατεύεις την καρδιά σου. Είναι επίσης σημαντικό να χρησιμοποιείς το κατάλληλο οδοντικό νήμα. Μελέτη του Βρετανικού Ιδρύματος για την Υγεία των Δοντιών έδειξε ότι το 60% των ατόμων που συμμετείχαν χρησιμοποιούσε οποιοδήποτε νήμα έπεφτε στα χέρια του, με αποτέλεσμα να προκαλούνται τραυματισμοί, ουλίτιδες κι έλλειψη κλωστής όταν κάποιος χρειαζόταν να ράψει ένα κουμπί μες στο σπίτι.
8. Βούρτσιζε πάντα τα δόντια σου μετά το φαγητό
Μύθος
Δεν είναι ό,τι καλύτερο να βγεις στο δρόμο με υπολείμματα της ομελέτας που έφαγες για πρωινό στα δόντια σου. Οταν όμως βουρτσίζεις την οδοντοστοιχία σου αμέσως μετά από ένα γεύμα, μάλλον αποτελεί μπούμερανγκ για τη στοματική σου υγεία. «Είναι ένα από τα χειρότερα πράγματα που μπορείς να κάνεις» λέει η διατροφολόγος, Σάρα Σένκερ, κι εξηγεί: «Χρειάζεται μισή ώρα για να επανέλθει το στόμα σου από την όξινη κατάσταση, λόγω του φαγητού σε αλκαλική. Το βούρτσισμα πριν από την πάροδο της μισής ώρας καταστρέφει την αδαμαντίνη των δοντιών». Ετσι θα ήταν καλό να βουρτσίζεις τα δόντια σου προτού φας. «Το φθόριο που περιέχει η οδοντόκρεμα δημιουργεί ένα περίβλημα γύρω από την αδαμαντίνη προστατεύοντάς την καθώς τρως». Σύμφωνα με τη Σένκερ, αφού ολοκληρώσεις το γεύμα σου, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να πιεις νερό, ώστε να εξουδετερώσεις τα οξέα του στόματος.
9. Τα κίτρινα δόντια είναι καλύτερα από τα λευκά
Πραγματικότητα
Ένα χαμόγελο που θυμίζει χολιγουντιανό σταρ είναι ωραίο σε ό,τι αφορά το γκελ σου στις γυναίκες, «ωστόσο η κίτρινη αδαμαντίνη είναι ισχυρότερη από τη λευκή» αναφέρει ο οδοντίατρος Πίτερ Βόγκαν. «Η κιτρινωπή απόχρωση της αδαμαντίνης οφείλεται στο ότι περιέχει υψηλότερες ποσότητες μετάλλων, με αποτέλεσμα να είναι πιο ανθεκτική». Η πολλή λεύκανση είναι εκείνη που φθείρει περισσότερο απ’ όλα την αδαμαντίνη. «Ο καλύτερος τρόπος για να ενδυναμώσεις την αδαμαντίνη σου είναι να χρησιμοποιείς οδοντόκρεμα που περιέχει τουλάχιστον 1.000 μέρη φθορίου ανά εκατομμύριο (ppm)» σημειώνει ο Γκρίνγουντ.
10. Η τσίχλα βάζει φρένο στην τερηδόνα
Πραγματικότητα
Το μάσημα τσίχλας βελτιώνει την οδοντική υγεία κατά 35% απομακρύνοντας την πλάκα και τα υπολείμματα τροφών, σύμφωνα με μελέτη ειδικών της Οδοντιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Pacific στο Σαν Φρανσίσκο. Αλλη μελέτη της Διεθνούς Ενωσης για την Οδοντιατρική Ερευνα έδειξε ότι η ξυλιτόλη, μία γλυκαντική ουσία που χρησιμοποιείται στις τσίχλες, μειώνει τα επίπεδα επιβλαβών βακτηρίων στο στόμα, καταπολεμώντας έτσι την τερηδόνα. Η Πόλα Μοΐνιχαν, από την Ενωση, συστήνει να μασάς τσίχλα χωρίς ζάχαρη επί 20 λεπτά, τρεις φορές την ημέρα. Οχι βέβαια την ίδια τσίχλα.
Ο πιο γρήγορος τρόπος για να κάνεις καριέρα δεν είναι να σκάψεις το λάκκο του συναδέλφου σου. Το μυστικό, σύμφωνα με έρευνα του κολεγίου Kings του Λονδίνου, είναι μόνο ένα: το χαμόγελο. Οι ψυχολόγοι μελέτησαν την άποψη που σχηματίζουμε για κάποιον όταν απλώς παρατηρήσουμε μία φωτογραφία του και το αποτέλεσμα ήταν ξεκάθαρο: όποιος, όταν χαμογελάει, αποκαλύπτει ανομοιογενή, κίτρινη ή με τερηδόνα οδοντοστοιχία, όχι απλώς δεν γοητεύει, αλλά θεωρείται ότι έχει και χαμηλό δείκτη ευφυΐας. Αντιθέτως, όποιος διαθέτει χαμόγελο χωρίς ατέλειες, αυτομάτως θεωρείται επιτυχημένος. Μήπως το συμπέρασμα σου φαίνεται λίγο ρηχό; Πιθανόν και να είναι, αλλά γιατί να ρισκάρεις να κάψεις τα καλά σου χαρτιά, απλώς επειδή παραμελείς τα δόντια σου; Και, κυρίως, γιατί να διακινδυνεύσεις να σε πιάσει πονόδοντος; Ακολούθησε λοιπόν τις συμβουλές των ειδικών μας.
Πλάνο για δόντια-θεμέλια
Εξετάζοντας τα δεδομένα της Πανελλαδικής Επιδημιολογικής Έρευνας του 2005, το 80% των Ελλήνων δεν βουρτσίζουν τα δόντια τους συστηματικά και δεν χρησιμοποιούν νήμα. Επίσης, μόνο 1 στους 3 επισκέπτεται τον οδοντίατρο για προληπτικούς λόγους. «Κανόνας Νο 1 λοιπόν: πήγαινε στον οδοντίατρο κάθε έξι μήνες» συμβουλεύει η D.D.S., Μαίρη Παπαδάκη, χειρουργός-οδοντίατρος με ειδίκευση σε εναλλακτικές θεραπείες και βελονισμό. «Αυτό είναι το μάξιμουμ διάστημα που σου εγγυάται ότι θα εντοπιστεί (και θα περιοριστεί) η τερηδόνα στη γέννησή της. Αυτή είναι και καλή χρονικά απόσταση για να κάνεις καθαρισμό».
Για ποιο λόγο; Για να περιορίσεις τα υπολείμματα που η καθημερινή υγιεινή, όσο φροντισμένη κι αν είναι, δεν καταφέρνει να απομακρύνει. Αν τα δόντια είναι σε καλή κατάσταση, μπορείς απλώς να κάνεις έναν καθαρισμό με κατ’ ιονισμό ύδατος – πρόκειται ουσιαστικά για ντους δοντιών από μία μικρή εκροή υψηλής πίεσης. «Αλλο είδος καθαρισμού είναι με υπερήχους. Σ’ αυτήν την περίπτωση, ένα παλλόμενο ξέστρο απομακρύνει την πλάκα, την τρυγία (πιο σκληρή σύσταση της πλάκας) και τις χρωστικές ουσίες» προσθέτει η Μαίρη Παπαδάκη.
Διάλεξε τη σωστή οδοντόβουρτσα
Άλλη βασική κίνηση είναι να πλένεις συχνά τα δόντια σου. Παραλείποντας ακόμα κι ένα πλύσιμο, το χαμόγελό σου σταδιακά θα σβήσει από την πλάκα, αυτήν τη μάζα βακτηριδίων που κατακάθεται στο σμάλτο, το καταστρέφει και ανοίγει διάπλατα το δρόμο στην τερηδόνα. Σε 12-18 ώρες η πλάκα ασβεστοποιείται και γίνεται πέτρα, ένα συμπαγές υλικό που μπορεί να εισχωρήσει ακόμα και κάτω από τα ούλα προκαλώντας ερεθισμό. Ευτυχώς υπάρχει μία αλάνθαστη, ανέξοδη και πανεύκολη λύση κατά της πέτρας: να πλένεις τα δόντια σου μετά από κάθε γεύμα. «Η ιδανική οδοντόβουρτσα είναι εκείνη που η λαβή της έχει ανατομικό σχήμα, διαθέτει συνθετικές στρογγυλές τρίχες (οι φυσικές τρίχες προκαλούν φθορές στα δόντια) και είναι μέσης ή μαλακής σκληρότητας» προτείνει η Παπαδάκη.
Όσον αφορά την οδοντόπαστα, επίλεξε κάποια με φθόριο. Σύμφωνα με φινλανδική έρευνα, ο δείκτης τερηδόνας πέφτει σε όποιον χρησιμοποιεί πάντα οδοντόκρεμες με φθόριο, καθώς το τελευταίο εμποδίζει τα βακτηρίδια να αναδημιουργηθούν και αποκλείει τη συσσώρευσή τους στα δόντια. Μετά το πλύσιμο, μία φορά την ημέρα, χρησιμοποίησε ένα οδοντικό νήμα, που φτάνει εκεί όπου η οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να καθαρίσει: «Πέρασέ το ανάμεσα στα δόντια (όπου δημιουργείται το 80% της τερηδόνας στους ενηλίκους), από πάνω προς τα κάτω, με απαλές κινήσεις, για να μην ερεθίσεις τα ούλα σου» ενημερώνει η Παπαδάκη.
Καλύτερα να μασάς
«Επειδή κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι συνήθως δύσκολο να πλένεις τα δόντια σου, ο τρόπος με τον οποίο μπορείς να φροντίζεις την υγιεινή του στόματός σου είναι οι τσίχλες με ξυλιτόλη, οι οποίες έχουν αντιόξινη και αντιτερηδόνο δράση» συνιστά η Παπαδάκη. Σύμφωνα με αμερικανική έρευνα, οι τσίχλες τύπου V6 μειώνουν κατά 30% την τερηδόνα. «Ο μηχανισμός δράσης της τσίχλας, άλλωστε, ευνοεί γενικότερα τον καθαρισμό των δοντιών». Αν πάλι θέλεις πιο δροσερή αναπνοή, αγόρασε ένα στοματικό διάλυμα και χρησιμοποίησέ το μία φορά την ημέρα – καλύτερα το πρωί. Επίλεξε κάποιο προϊόν με βάση το φθόριο, αλλά μην επαναπαυτείς και θεωρήσεις ότι μπορεί να αντικαταστήσει το πλύσιμο των δοντιών. Κι αν δεν σου το γράψει ο οδοντίατρός σου, απόφυγε όσα έχουν πάνω από 0,2% χλωρεξιδίνη, γιατί ευνοούν τους λεκέδες στα δόντια.
My name is bond(ing)
Θα έκανες τα πάντα για να φτιάξεις την εμφάνιση των δοντιών σου, έτσι δεν είναι; Μία από τις καινούργιες προτάσεις της αισθητικής ιατρικής είναι το bonding, θεραπεία που ολοκληρώνεται ανώδυνα ακόμα και σε μία συνεδρία. Πρόκειται για τεχνική, κατά την οποία τα δόντια καλύπτονται με μία σύνθετη ρυτίνη, μία επίστρωση που κολλάει στο σμάλτο κι επιτρέπει να δουλεύεται κάθε δόντι χωριστά – σαν γλυπτό. «Ενδείκνυται για δόντια σπασμένα, φθαρμένα, στραβά, με δυσχρωμίες ή με κενά μεταξύ τους. Είναι απολύτως φυσική μέθοδος και πραγματοποιείται χωρίς να αφαιρεθεί οδοντική ουσία, δηλαδή δεν απαιτείται σχεδόν καθόλου τρόχισμα του φυσικού δοντιού» εξηγεί η Κατερίνα Παπαθανασίου, επίκουρη καθηγήτρια αισθητικής-επανορθωτικής οδοντιατρικής του πανεπιστημίου Tufts της Βοστώνης. Το ίδιο υλικό χρησιμοποιείται και στα πίσω δόντια αντί του αντιαισθητικού μεταλλικού σφραγίσματος με αμάλγαμα.
Τερηδόνα-ουλίτιδα: σημειώσατε Χ
Η τερηδόνα όμως δεν είναι παρά ο Νο 1 εχθρός των δοντιών. Ο Νο 2 είναι η ουλίτιδα, που φαινομενικά είναι λιγότερο επικίνδυνη. Οι ενδείξεις που δεν πρέπει να υποτιμήσεις είναι η κακή αναπνοή και τα πρησμένα -που αιμορραγούν- ούλα. «Τα παραμελημένα ούλα ανοίγουν την πόρτα σε βακτηρίδια, που αν διαπεράσουν το θύλακα (το διάστημα μεταξύ δοντιών και ούλων) μπορούν να προκαλέσουν απώλεια ουλικού ιστού και οστού, δηλαδή περιοδοντίτιδα» εφιστά την προσοχή η Παπαδάκη. Αυτό σε πρακτικό επίπεδο σημαίνει ότι τα βακτηρίδια έχουν προσβάλει το οστό και μπορούν να κάνουν το δόντι σταδιακά ακόμα και να πέσει. Ακόμα χειρότερα, μπορούν να μπουν στο αίμα, να φτάσουν στην καρδιά και να προκαλέσουν καρδιακά προβλήματα.
Κι όμως: σύμφωνα με έρευνα του Royal North Shore Hospital του Σίδνεϊ υπάρχει σχέση μεταξύ της περιοδοντίτιδας και των καρδιοπαθειών. «Με την πρώτη υποψία, λοιπόν, πήγαινε στον οδοντίατρο: θα δώσει εκ γενετής λύση στο πρόβλημα χρησιμοποιώντας το scaler, όργανο που μειώνει την οδοντική πλάκα ακόμα και στις περιοχές κάτω από τα ούλα» ορίζει επακριβώς η Παπαδάκη. Αν είσαι καπνιστής, ελάττωσέ το, γιατί τα υπολείμματα από το κάψιμο και τη νικοτίνη ευνοούν την αύξηση της πλάκας: τα 10 τσιγάρα την ημέρα τριπλασιάζουν τους κινδύνους των ούλων, τα 20 τους αυξάνουν κατά 6 φορές κ.ο.κ.
Στο τεύχος που κυκλοφορεί, θα βρεις και άλλους τρόπους να αντιμετωπίσεις τους εχθρούς των δοντιών σου.
