Η μαλτοδεξτρίνη είναι μια λευκή, αμυλούχα σκόνη που οι κατασκευαστές προσθέτουν σε πολλά τρόφιμα για να βελτιώσουν τη γεύση, τη πυκνότητα ή τη διάρκεια ζωής τους.
Είναι κοινό συστατικό σε συσκευασμένα τρόφιμα, όπως γλυκά, καραμέλες και αναψυκτικά. Όταν υπάρχει, συνήθως αναγράφεται στην ετικέτα του τροφίμου.
Οι αθλητές μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν τη μαλτοδεξτρίνη ως συμπλήρωμα υδατανθράκων.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η μαλτοδεξτρίνη είναι επιβλαβής για την υγεία. Πόση αλήθεια όμως υπάρχει σε αυτούς τους ισχυρισμούς;
Τι είναι η μαλτοδεξτρίνη
Η μαλτοδεξτρίνη είναι μια λευκή σκόνη που είναι σχετικά άγευστη και διαλύεται στο νερό. Αποτελεί πρόσθετο σε ένα ευρύ φάσμα τροφίμων, καθώς μπορεί να βελτιώσει την υφή, τη γεύση και τη διάρκεια ζωής τους.
Μπορεί να παρασκευαστεί από οποιοδήποτε αμυλούχο τρόφιμο, όπως καλαμπόκι, πατάτα, σιτάρι ή ρύζι. Αν και η σκόνη προέρχεται από αυτά τα φυσικά προϊόντα, στη συνέχεια υφίσταται επεξεργασία.
Για την παρασκευή μαλτοδεξτρίνης, οι κατασκευαστές υποβάλλουν το άμυλο σε μια διαδικασία που ονομάζεται υδρόλυση. Η υδρόλυση χρησιμοποιεί νερό, ένζυμα και οξέα για να σπάσει το άμυλο σε μικρότερα κομμάτια, με αποτέλεσμα να προκύπτει μια λευκή σκόνη που αποτελείται από μόρια σακχάρου.
Τα άτομα με κοιλιοκάκη θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η μαλτοδεξτρίνη μπορεί να περιέχει ίχνη γλουτένης όταν το άμυλο προέρχεται από σιτάρι.
Σε βρώσιμα προϊόντα, αυτή η σκόνη μπορεί να βοηθήσει:
- Πυκνώνει τα τρόφιμα ή τα υγρά για να βοηθήσει να δέσουν τα συστατικά μεταξύ τους
- Βελτιώνει την υφή ή τη γεύση
- Συμβάλλει στη διατήρηση των τροφίμων και στην αύξηση της διάρκειας ζωής τους αντικαθιστώντας τη ζάχαρη ή το λίπος σε επεξεργασμένα τρόφιμα χαμηλών θερμίδων
Η μαλτοδεξτρίνη δεν έχει θρεπτική αξία. Ωστόσο, είναι ένας πολύ εύπεπτος υδατάνθρακας και μπορεί να παρέχει γρήγορα ενέργεια. Λόγω αυτού, οι κατασκευαστές προσθέτουν αυτή τη σκόνη σε πολλά αθλητικά ποτά και σνακ.
Ποια τρόφιμα περιέχουν μαλτοδεξτρίνη
Πολλοί άνθρωποι τρώνε μαλτοδεξτρίνη καθημερινά χωρίς να το συνειδητοποιούν. Τα τρόφιμα που συχνά περιέχουν μαλτοδεξτρίνη περιλαμβάνουν:
- ζυμαρικά, μαγειρεμένα δημητριακά και ρύζι
- υποκατάστατα κρέατος
- αρτοσκευάσματα
- σάλτσες σαλάτας
- κατεψυγμένα γεύματα
- σούπες
- ζάχαρη και γλυκά
- ενεργειακά και αθλητικά ποτά
Ορισμένοι κατασκευαστές προσθέτουν επίσης μαλτοδεξτρίνη σε λοσιόν, προϊόντα περιποίησης μαλλιών και ζωοτροφές.
Είναι ασφαλής η μαλτοδεξτρίνη
Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), η μαλτοδεξτρίνη είναι ένα πρόσθετο τροφίμων GRAS (Generally Recognized as Safe).
Ωστόσο, εάν ένα άτομο καταναλώνει πάρα πολλά προϊόντα που περιέχουν μαλτοδεξτρίνη, η διατροφή του είναι πιθανό να είναι πλούσια σε ζάχαρη, χαμηλή σε φυτικές ίνες και γεμάτη από εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα.
Αυτός ο τύπος διατροφής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ενός ατόμου για υψηλή χοληστερόλη, αύξηση βάρους και διαβήτη τύπου 2.
Η έρευνα έχει επίσης συνδέσει τη μαλτοδεξτρίνη με πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
Μαλτοδεξτρίνη και διαβήτης
Η μαλτοδεξτρίνη έχει ακόμη υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη (GI) από την επιτραπέζια ζάχαρη. Αυτό σημαίνει ότι η μαλτοδεξτρίνη μπορεί να προκαλέσει απότομη αύξηση, ή αιχμή, στο σάκχαρο του αίματος των ανθρώπων λίγο μετά την κατανάλωση τροφίμων που την περιέχουν.
Μια αιχμή στο σάκχαρο του αίματος μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για τα άτομα με διαβήτη ή αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ένας υψηλός γλυκαιμικό δείκτη σημαίνει ότι τα σάκχαρα σε αυτά τα τρόφιμα θα εισέλθουν γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος, όπου το σώμα θα τα απορροφήσει.
Αντίθετα, οι σύνθετοι υδατάνθρακες, στους οποίους περιλαμβάνονται τα φασόλια και τα ζυμαρικά ολικής άλεσης, είναι πιο υγιεινοί, επειδή ο οργανισμός τους απορροφά αργά. Αυτό κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται χορτάτοι για πιο παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Επηρεάζει τα βακτήρια του εντέρου
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μαλτοδεξτρίνη μπορεί να επηρεάσει την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία των ανθρώπων.
Αν και απαιτούνται μελέτες σε ανθρώπους για να επιβεβαιωθεί αυτό, οι αρχικές έρευνες σε ποντίκια δείχνουν ότι οι άνθρωποι που καταναλώνουν μαλτοδεξτρίνη μπορεί να έχουν μειωμένο αριθμό καλών βακτηρίων και αυξημένη ποσότητα επιβλαβών βακτηρίων.
Αυτό θα μπορούσε δυνητικά να οδηγήσει σε βλάβη του εντέρου και σε υψηλότερο κίνδυνο φλεγμονωδών νόσων του εντέρου.
Μια μελέτη έδειξε ότι η μαλτοδεξτρίνη αυξάνει τη δραστηριότητα των βακτηρίων Escherichia coli, τα οποία μπορεί να έχουν ρόλο στην ανάπτυξη της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, γνωστής ως νόσος του Crohn.
Μια άλλη μελέτη συνέδεσε τη μαλτοδεξτρίνη με την επιβίωση των βακτηρίων Salmonella, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα και ένα ευρύ φάσμα χρόνιων φλεγμονωδών παθήσεων.
Μια πρόσφατη μελέτη υπέδειξε ότι η μαλτοδεξτρίνη μπορεί επίσης να θέσει σε κίνδυνο την ικανότητα των κυττάρων να αντιδρούν στα βακτήρια. Θα μπορούσε επίσης να καταστείλει τους αμυντικούς μηχανισμούς του εντέρου εναντίον τους, οδηγώντας σε εντερικές διαταραχές.
Αλλεργίες ή δυσανεξίες
Πολλά πρόσθετα τροφίμων μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες ή δυσανεξίες. Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν αλλεργικές αντιδράσεις, αύξηση βάρους, αέρια, μετεωρισμό και φούσκωμα.
Η μαλτοδεξτρίνη μπορεί επίσης να προκαλέσει εξάνθημα ή ερεθισμό του δέρματος, άσθμα, κράμπες ή δυσκολία στην αναπνοή.
Οι κύριες πηγές της μαλτοδεξτρίνης είναι το καλαμπόκι, το ρύζι και η πατάτα, αλλά οι κατασκευαστές μπορεί μερικές φορές να χρησιμοποιούν σιτάρι.
Τα άτομα με κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, αν και η διαδικασία παραγωγής θα αφαιρέσει τα περισσότερα από τα πρωτεϊνικά συστατικά, η μαλτοδεξτρίνη που προέρχεται από σιτάρι μπορεί να εξακολουθεί να περιέχει λίγη γλουτένη.
Γενετικά τροποποιημένα (ΓΤ) συστατικά
Το γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι, το οποίο είναι γενετικά τροποποιημένος οργανισμός (ΓΤΟ), αποτελεί κοινή πηγή μαλτοδεξτρίνης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός ΥγείαςΑξιόπιστη Πηγή (ΠΟΥ) δηλώνει ότι οι ΓΤΟ είναι ασφαλείς για κατανάλωση.
Ωστόσο, οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί μπορεί να είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον ή την υγεία των ανθρώπων λόγω της αυξημένης χρήσης ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες τους.
Υπάρχει επίσης η πιθανότητα το γενετικά τροποποιημένο υλικό να περάσει σε άγρια φυτά και ζώα ή στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της διατροφής.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ αυτών και διαφόρων καταστάσεων υγείας, όπως ο καρκίνος, τα νεφρικά προβλήματα, η νόσος του Αλτσχάιμερ, η αντοχή στα αντιβιοτικά, οι αλλεργίες και τα αναπαραγωγικά προβλήματα.
Υπάρχουν ελάχιστες αποδείξεις ότι αυτό ισχύει, αν και ορισμένοι πιστεύουν ότι η έλλειψη αποδείξεων μπορεί να οφείλεται εν μέρει στη λογοκρισία της έρευνας τους.
Οφέλη της μαλτοδεξτρίνης
Η μαλτοδεξτρίνη είναι ένα οικονομικό και αποτελεσματικό προϊόν διατροφής που μπορεί να βελτιώσει την υφή, τη γεύση και τη διάρκεια ζωής των τροφίμων.
Πολλοί αθλητές και άτομα που θέλουν να αποκτήσουν μυϊκό ή σωματικό βάρος χρησιμοποιούν προϊόντα που περιέχουν μαλτοδεξτρίνη, καθώς είναι μια γρήγορη πηγή ενέργειας.
Εναλλακτικές λύσεις στη μαλτοδεξτρίνη
Τα άτομα που ανησυχούν για την πρόσληψη μαλτοδεξτρίνης μπορεί να επιθυμούν να επιλέξουν εναλλακτικές τροφές που παρέχουν υγιεινά θρεπτικά συστατικά. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αποφύγουν τις αιχμές της γλυκόζης στο αίμα.
Άλλα πρόσθετα τροφίμων που πυκνώνουν ή σταθεροποιούν τα τρόφιμα περιλαμβάνουν το κόμμι γκουάρ και την πηκτίνη, οι οποίοι είναι υδατάνθρακες που οι κατασκευαστές εξάγουν από φρούτα, λαχανικά και σπόρους.
Οι κατασκευαστές μπορεί επίσης να χρησιμοποιούν άμυλο ταπιόκας και άμυλο αραβοσίτου ως πυκνωτικά.
Οι άνθρωποι θα πρέπει επίσης να προσέχουν για εναλλακτικές λύσεις αρωματικών ουσιών στη μαλτοδεξτρίνη στις ετικέτες των προϊόντων. Αυτές περιλαμβάνουν αλκοόλες ζάχαρης, όπως η σορβιτόλη και η ερυθριτόλη, και γλυκαντικά, όπως η στέβια.
Οι αλκοόλες ζάχαρης έχουν λιγότερες θερμίδες από τη μαλτοδεξτρίνη και μικρότερο αντίκτυπο στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να διαπιστώσουν ότι προκαλούν φούσκωμα και αέρια.
Η στέβια δεν έχει θερμίδες και μικρή επίδραση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, ορισμένα προϊόντα περιλαμβάνουν ένα μείγμα στέβιας και είτε μαλτοδεξτρίνης είτε δεξτρόζης και αυτό το μείγμα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Συμπέρασμα
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη μαλτοδεξτρίνη ως τεχνητό πρόσθετο τροφίμων ή ως συμπλήρωμα υδατανθράκων για να ενισχύσουν τα επίπεδα ενέργειας και την απόδοση.
Οι ειδικοί θεωρούν ότι είναι ασφαλής για την πλειονότητα των ανθρώπων, αν και μπορεί επίσης να ενέχει ορισμένους κινδύνους, ιδίως για τα άτομα με διαβήτη. Οι άνθρωποι μπορεί να προτιμούν να επιλέγουν προϊόντα που χρησιμοποιούν εναλλακτικά πρόσθετα τροφίμων, όπως η πηκτίνη.
Η κατανάλωση πολλών επεξεργασμένων τροφίμων με πρόσθετα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Αντ’ αυτού, είναι καλύτερο να στοχεύετε σε μια πιο υγιεινή διατροφή με δημητριακά ολικής άλεσης και λαχανικά για να ενισχύσετε την υγεία του εντέρου, του εγκεφάλου και της καρδιάς.
